1.3 Programma Landelijk gebied, natuur en landbouw

Inleiding en ontwikkelingen

Terug naar navigatie - Inleiding en ontwikkelingen

De provincie heeft een fors aantal  taken en bevoegdheden op het gebied van natuur. Het bijbehorende beleid ligt vast in de Natuurvisie 2017 en is voor een aantal deelaspecten en kaders uitgewerkt in de nota's Natuurwetgeving en Natuubeleving. En het provinciaal landbouwbeleid ligt vast in de economische agenda. Daar gaan we mee door. Daarbovenop liggen er nieuwe uitdagingen en ontwikkelingen die extra urgentie geven aan beleid voor landbouw en natuur.  Dit zijn:

  • De toenemende (wereldwijde) zorgen om de achteruitgang van de biodiversiteit. Dit jaar verscheen het IPBES- rapport. Essentie van het rapport van het Intergovernmental science-policy Platform in Biodiversity and Ecosystem Systems (waar Nederland deel van uit maakt) is dat de meeste doelstellingen van de mondiale biodiversiteitstop in Aichi voor de periode 2011-2020 worden niet gehaald. In Nederland en Zeeland gaat vooral de biodiversiteit van duinen, agrarisch gebied en stedelijk gebied nog steeds verder achteruit. Van de overige leefgebieden zijn de trends de afgelopen 10 jaar stabiel na decennialange afname. Zie ook de eerste Natuurrapportage Zeeland. 
  • De forse uitdaging voor het realiseren van een volhoudbare landbouw. Er zijn zorgen om afname bodemvruchtbaarheid, klimaatadaptatie en beschikbaarheid zoet water, (bodem)biodiversiteit, voedselkwaliteit, verslechtering agrarische structuur en het economische verdienmodel. Landelijk is deze uitdaging vastgelegd in de landbouwvisie “landbouw, natuur en voedsel: waardevol en verbonden” van de minister van LNV. 
  • De noodzaak om ook vanuit het landelijk gebied bij te dragen aan het realiseren van de doelstellingen van het klimaatbeleid. Onderdeel daarvan de uitwerking van de Bossenstrategie van de Minister van LNV en de gezamenlijke provincies. De landelijke aanpak zal vervolgens worden vertaald naar een Zeeuwse aanpak.

Deze nieuwe uitdagingen hebben wij beschreven in een Ambitienotitiedocument Uitvoeringsprogramma landelijk gebied. Dat document zal worden doorvertaald in de Omgevingsvisie. Het opstellen en uitvoeren van deze agenda doet de provincie niet alleen. In overleg met o.a. de landbouwsector, natuurorganisaties en ondernemers werken we aan deze Zeeuwse agenda.

Het belang van een integrale aanpak wordt ook onderstreept in het stikstofdossier.  Als gevolg van de uitspraak door de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State op 29 mei 2019 over het Programma Aanpak Stikstof (PAS) was de toestemmingverlening voor activiteiten die leiden tot stikstofdepositie in Natura 2000-gebieden grotendeels stil komen te liggen. Inmiddels zijn eerste korte termijn stappen gezet om de toestemmingverlening weer op gang te brengen. De komende tijd zal het vormgeven van een gerichte aanpak voor de (middel)lange termijn veel tijd en aandacht vragen.

Speerpunten 2019

Terug naar navigatie - Speerpunten 2019
  • Opstellen en uitvoeren Zeeuwse agenda toekomst landelijk gebied
  • Ondersteunen initiatieven die bijdragen aan verbeteren bodemvruchtbaarheid, zoet water beschikbaarheid en landschappelijke diversiteit (biodiversiteit)
  • Start uitvoeren pilots op vrijwillige basis zoals bufferzones rondom Natura2000 gebieden, akkervogelgebieden en invulling geven aan aangenomen moties voor biodiversiteit in het landelijk gebied;
  • Afronden Passende Beoordelingen voor snijden zeegroente, rapen scheldieren, evenementen en vliegbewegingen zoals afgesproken bij de totstandkoming van de beleidsnota Natuurwetgeving;
  • Implementeren stimuleringsregeling voor innovatieve projecten om wildschade aan gewassen te voorkomen zoals afgesproken bij de totstandkoming van de beleidsnota Natuurwetgeving;
  • Actief oppakken exotenbestrijding zoals afgesproken bij de totstandkoming van de beleidsnota Natuurwetgeving;
  • Inregelen extra toezicht en handhaving voor groene wetten zoals afgesproken bij de totstandkoming van de beleidsnota Natuurwetgeving
  • Uitvoeren pilot pro-actieve soortenbescherming waarbij voorafgaand aan ontwikkelingen mitigerende maatregelen worden genomen zodat hindernissen op voorhand worden weggenomen, voortvloeiend uit de Natuurvisie;
  • Vaststellen Natura 2000 beheerplan voor de Manteling van Walcheren en in procedure brengen van het Natura 2000 beheerplan voor de Kop van Schouwen

Reguliere taken

Terug naar navigatie - Reguliere taken
  • Verstrekken subsidies voor natuurbeheer;
  • Subsidieverlening aan Collectief Poldernatuur, die vergoedingen aan agrariërs uitkeert;
  • Subsidieverlening aan de Faunabeheer Eenheid, die het Faunabeheerplan opstelt;
  • Het (mede)opstellen van Natura 2000 beheerplannen;
  • Vergunningverlening in het kader van wet Natuurbescherming voor gebiedsbescherming en soortenbescherming;
  • Uitvoering van herstel- en instandhoudingsmaatregelen (o.a. PAS) in bestaande Natura 2000 gebieden en het Natuurnetwerk Zeeland;
  • Subsidie verstrekken aan IVN, Nationaal Park Oosterschelde, Stichting Het Zeeuwse Landschap, Stichting Landschapsbeheer Zeeland en Terra Maris;
  • Uitvoeren taak zelfrealisatie, verwerving en vervreemding van gronden en tijdelijk beheer van gronden in combinatie met landbouwkundige structuurverbetering;
  • Monitoring en beoordeling van natuurkwaliteit;
  • Rapportage aan de Staatssecretaris, de Tweede Kamer en Provinciale Staten via de jaarlijkse Voortgangsrapportage Natuur

Beleidskader

Terug naar navigatie - Beleidskader

Maatschappelijk effect

Terug naar navigatie - Maatschappelijk effect

Provincie Zeeland zet met organisaties, ondernemers en bewoners in op verbetering van de biodiversiteit, een duurzame toekomstgerichte landbouw, en goede kwalitatief hoogwaardige voedselvoorziening

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

Natuurontwikkeling

Terug naar navigatie - Natuurontwikkeling
G

In 2019 is de restant opgave afgenomen naar 802 hectare op 1-1-2020.

Acties

Natuurbeheer

Terug naar navigatie - Natuurbeheer
G

Het natuurbeheer is uitgevoerd conform de landelijke systematiek van de Subsidieregeling Natuur en Landschap (SNL), waarbij 75% van de kosten wordt vergoed. Met de gecertificeerde beheerders zijn tevens de jaarlijkse gesprekken gevoerd. Bij beheer spelen ook vrijwilligers een belangrijke rol o.a. bij beheer van het wandelnetwerk en de boerenlandpaden. Voor vrijwilligers is tevens subsdie verstrekt aan Stichting Landschapsbeheer Zeeland voor een professionaliseringsslag bij o.a. het uitlenen van benodigde materialen.

Acties

Natuurherstel

Terug naar navigatie - Natuurherstel
G

De provincie Zeeland ligt voor de herstelmaatregelen in Natura2000 gebieden op schema zoals ook blijkt uit de voortgangsrapportage van BIJ12 van november 2019. Herstelmaatregelen in het natuurnetwerk waren in 2019 in uitvoering in de Margarethapolder en bij Inlaag Hoofdplaat (zogenaamde nazorg).

Acties

Natuurbescherming

Terug naar navigatie - Natuurbescherming
G

De Zeeuwse natuur is beschermd zoals voorgeschreven in de Wet Natuurbescherming en Wet Ruimtelijke Ordening. O.a. met het oog op de nieuwe Omgevingswet zijn de te beschermen dijken in 2019 correct in de Omgevingsverordening opgenomen (in plaats van hartlijnen is de exacte begrenzing opgenomen).

Acties

Natuurverbreding/beleving

Terug naar navigatie - Natuurverbreding/beleving
G

In het provinciaal beleid is Natuurbeleving als speerpunt opgenomen. In april 2019 is de nota Natuurbeleving en –branding vastgesteld. In het activatieplan is op activiteitenniveau de aanpak uitgewerkt. In december 2019 heeft een informatiebijeenkomst voor PS plaatsgevonden.

Acties

Duurzame toekomstgerichte landbouw

Terug naar navigatie - Duurzame toekomstgerichte landbouw
G

Het ambitiedocument landelijk gebied, landbouw en natuur is opgesteld met alle relevante maatschappelijke partijen, door GS vastgesteld en in PS besproken. Het dient als bouwsteen voor de in voorbereiding zijnde Omgevingsvisie. Daarnaast zal in 2020 wederom met voornoemde partijen een uitvoeringsprogramma worden opgesteld, welke ook aan PS zal worden aangeboden.

Acties

Trendindicatoren

Terug naar navigatie - Trendindicatoren

Trendindicatoren

2018 gerealiseerd

2019 gerealiseerd

2027

Omvang Natuurnetwerk Zeeland op het land

37.529

37.615

38449

Omvang Nieuwe natuur gerealiseerd

4825

4911

5713

Natuurbeheer Aantal ha natuurareaal in beheer met contract

17.699

17822

18.335

Pm (biodiversiteit of duurzame landbouw?)[1]

-

stand: 6,4%

nvt

[1] In 2019 is de Living Planet Index (LPI-index) op provinciaal niveau van CBS beschikbaar gekomen. De biodiversiteit is tov 1990 met 6,4% toegenomen. De LPI is echter een algemene index en er zijn grote verschillen binnen soortgroepen en tussen gebieden. Hiertoe komt elke 3 jaar een aparte rapportage voor naar PS om meer op detail te informeren.

LPI algemeen

 

 

Doelindicatoren

Terug naar navigatie - Doelindicatoren

Doel

Indicator

Streefwaarde 2019

Realisatie 2019

Einddoel

Duurzame toekomstgerichte landbouw

Een gezamenlijk onderschreven Zeeuwse agenda

1

1

implementatie

Natuurontwikkeling

Aantal ha nog te realiseren nieuwe natuur

867

802

5713

Natuurbescherming

Via de VRPZ geldt ruimtelijke bescherming via bestemmingsplannen

100%

100%

100%

Natuurbescherming

Actuele natuurbeheerplannen voor alle Natura 2000 gebieden

4

4

7

Natuurverbreding

Aantal kilometer wandelnetwerk

2100 km

2100 km

2100 km

Natuurbeleving

Percentage toegankelijke beleefbare nieuwe natuur

Minimaal 90%

Minimaal 90%

Minimaal 90%

Wat mag het kosten

Terug naar navigatie - Wat mag het kosten
Bedragen x €1.000
Exploitatie Begroting 2019 Wijzigingen 2019 Begroting 2019 NW Rekening 2019 Restant
Lasten
030101-Natuurontwikkeling 4.749 1.803 6.552 7.127 576
030102-Natuurbeheer 13.118 -2.890 10.227 10.282 55
030103-Natuurherstel 3.565 -527 3.038 2.324 -714
030104-Natuurbescherming 897 -541 355 238 -118
030105-Natuurverbreding/beleving 2.349 31 2.380 2.358 -22
030106-Duurzame toekomstgerichte landbouw 306 -137 169 35 -134
039999-Ambtelijke inzet 2.753 58 2.811 2.809 -2
Totaal Lasten 27.736 -2.203 25.532 25.174 -358
Baten
030101-Natuurontwikkeling 2.537 -759 1.778 2.493 716
030102-Natuurbeheer 800 -800 0 77 77
030103-Natuurherstel 0 0 0 30 30
030104-Natuurbescherming 220 0 220 138 -82
Totaal Baten 3.557 -1.559 1.998 2.738 740
Gerealiseerd saldo van baten en lasten -24.179 644 -23.535 -22.436 1.098
Onttrekkingen
980399-Bestemmingsreserves-Pr.3 452 1.622 2.074 2.142 69
Toevoegingen
980399-Bestemmingsreserves-Pr.3 0 701 701 838 137
Mutaties reserves 452 921 1.373 1.305 -68