Uitgaven

12,75%
€ 39.485
x €1.000
12,75% Complete

Inkomsten

3,56%
€ 11.512
x €1.000
3,56% Complete

Saldo

211,91%
€ -27.973
x €1.000

3. Programma Balans in landelijk gebied

Uitgaven

12,75%
€ 39.485
x €1.000
12,75% Complete

Inkomsten

3,56%
€ 11.512
x €1.000
3,56% Complete

Saldo

211,91%
€ -27.973
x €1.000

Inleiding en ontwikkelingen

Terug naar navigatie - Inleiding en ontwikkelingen

De uitdagingen in het landelijke gebied zijn groot. Dat vraagt om een samenhangende aanpak. Deze tekst uit de Begroting 2021 is het afgelopen jaar meer dan onderschreven. Op de valreep van 2021 is in Den Haag het akkoord voor het nieuwe kabinet gesloten. Een duidelijkere onderstreping van deze passage uit de Begroting dan in dit akkoord kan bijna niet gevonden worden. Het nieuwe kabinet zal zeer fors extra gaan investeren in de uitdagingen van stikstof, biodiversiteit en volhoudbare landbouw.

Zeeland is daar klaar voor. De samenhangende beleidslijnen voor natuur en landbouw staan in de vastgestelde omgevingsvisie. De uitwerking staat  in het Uitvoeringsprogramma Landelijk Gebied. Met het vaststellen van deze beleidsdocumenten geven we richting aan een samenhangende aanpak van landbouw en natuur. Het vormt daarbij een goede basis voor de samenwerking met de partners.

Ook het Nationaal Strategisch Plan voor de Nederlandse invulling van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid is in 2021 in ontwerp afgerond. De hoofdlijn  van het plan zoals verankerd in het Zeeuwse beleid is  ook in dit NSP goed zichtbaar, inzet richting een volhoudbare landbouw. Wel zijn er zorgen over de verhoudingen en de starteisen. Het is de inzet van de provincie dat zoveel mogelijk ondernemers mee kunnen doen en stappen kunnen zetten. Wij zullen ons daarvoor blijven inzetten.

Tegelijkertijd loopt de uitvoering van het "oude" GLB nog door. In 2021 hebben we een fors aantal Zeeuwse projecten kunnen indienen die passen bij volhoudbare landbouw. In 2022 zullen deze worden beschikt.

Onderdeel van de afspraken die we met het Rijk hebben gemaakt in het Programma Natuur is het ophogen van het subsidiepercentage voor het uitvoeren natuurbeheer.  Deze subsidie was 75% van de kosten en is nu vanaf 2021 weer verhoogd tot 84%. Dat stelt de natuurbeheerders beter in staat het beheer goed uit te voeren.  En met hetzelfde programma is er een kleine €20 mln. beschikbaar gekomen voor extra natuurherstel in en om de  natuurgebieden die overbelast zijn door stikstof. 

Tegelijkertijd werken we door aan de afronding van het natuurnetwerk. In 2021 hebben we zowel terreinbeheerders als particuliere eigenaren en agrarische ondernemers in staat gesteld nieuwe natuur te realiseren. Deze provinciale opgave  is onderdeel van het bredere pakket aan provinciale verantwoordelijkheden die voortvloeien uit het Natuurpact. Ook daar is natuurlijk invulling aan gegeven.  Door natuurbescherming via de omgevingsverordening. Door het verlenen van vergunningen handhaving. Door het soorten- en faunabeleid (zomertortel, komst van de wolf ook in Zeeland). Door een plan van aanpak exoten. En door verschillende projecten natuurbeleving.

De inzet voor biodiversiteit heeft een lange termijndoel te komen tot een natuurinclusieve samenleving. Een natuurinclusieve samenleving wil zeggen dat we trachten in alle delen van de samenleving schade aan de natuur te voorkomen en mogelijkheden van de natuur te benutten. De gezamenlijke provincies hebben hiertoe een positionpaper opgesteld. De komende jaren wordt dit gezamenlijk met het Rijk verder opgepakt en uitgewerkt.

Speerpunten

Terug naar navigatie - Speerpunten
  • Versterken inzet voor herstel biodiversiteit o.a. door het uitwerken en verder invullen van het landelijke Programma Natuur;
  • Ondersteunen initiatieven die bijdragen aan de transitie naar een volhoudbare of meer natuurinclusieve landbouw en dit zo goed mogelijk koppelen aan de totstandkoming van de nieuwe periode Gemeenschappelijk Landbouwbeleid;
  • Uitvoering geven aan de landelijke bossenstrategie en de Zeeuwse bosvisie;
  • Eerste stap zetten in het concretiseren van doelen om te komen tot een natuurinclusieve samenleving.

Provinciale beleidskaders

Terug naar navigatie - Provinciale beleidskaders

Reguliere taken

Terug naar navigatie - Reguliere taken
  • Verstrekken subsidies voor natuurbeheer;
  •  Subsidieverlening aan Collectief Poldernatuur, die vergoedingen aan agrariërs uitkeert;
  •  Subsidieverlening aan de Faunabeheer Eenheid, die het Faunabeheerplan opstelt;
  •  Het (mede)opstellen van Natura 2000 beheerplannen;
  •  Het opstellen en periodiek evalueren van (uitvoerings)beleid Landelijk Gebied (Landbouw en Natuur);
  •  Natuurontwikkeling, totstandkoming Natuurwerk Zeeland;
  •  Vergunningverlening in het kader van wet Natuurbescherming voor gebiedsbescherming en soortenbescherming;
  •  Uitvoering van herstel- en instandhoudingsmaatregelen (o.a. PAS) in bestaande Natura 2000 gebieden en het Natuurnetwerk Zeeland;
  •  Subsidie verstrekken aan IVN/De Zeeuwse Natuur, Nationaal Park Oosterschelde, Stichting Het Zeeuwse Landschap, Stichting Landschapsbeheer Zeeland en Terra Maris;
  •  Uitvoeren taak zelfrealisatie, verwerving en vervreemding van gronden en tijdelijk beheer van gronden in combinatie met landbouwkundige structuurverbetering;
  •  Monitoring en beoordeling van natuurkwaliteit;
  •  Rapportage aan de Staatssecretaris, de Tweede Kamer en Provinciale Staten via de jaarlijkse Voortgangsrapportage Natuur.

Maatschappelijk effect

Terug naar navigatie - Maatschappelijk effect

Versterken van de biodiversiteit, het realiseren van een volhoudbare landbouw en een kwalitatief hoogwaardige voedselvoorziening, samen met andere partijen.

Doelstelling

Terug naar navigatie - Doelstelling

Doelstelling

Terug naar navigatie - Doelstelling

Realisatie Natuurnetwerk

Terug naar navigatie - Realisatie Natuurnetwerk

Het Natuurnetwerk Zeeland is in 2027 gerealiseerd.
In het Natuurbeheerplan zijn de grenzen van het Natuurnetwerk vastgesteld. Per 1-1- 2021 is de nog te realiseren restantopgave verwerving en inrichting nieuwe natuur 725 hectare. Dat vraagt gemiddeld per jaar een realisatie van circa 100 ha.

O

Het streven is dat in 2027 het natuurnetwerk gerealiseerd is. Daartoe wordt een versnelling ingezet maar het zal een uitdaging blijven om op basis van vrijwilligheid het natuurnetwerk tijdig gerealiseerd te hebben.  Op 1 januari 2022 is nog een restopgave van 650 hectare te realiseren. Dit vraagt een jaarlijkse realisatie van ruim 100 hectare. Ook met de ingezette versnelling is het zeer de vraag of dit te realiseren is. Dit wordt veroorzaakt doordat de laatste hectares in het algemeen de minder makkelijk te verweven hectares. 

Acties

Natuurbeheer en natuurbescherming

Terug naar navigatie - Natuurbeheer en natuurbescherming

Het beheer van natuur en landschap wordt gefaciliteerd, door eigenaren en beheerders van natuur- en beheergebieden de mogelijkheid te bieden gebruik te maken van het Subsidiestelsel Natuur en Landschapsbeheer (SNL).

Het gaat hierbij om natuurbeheer, agrarisch natuurbeheer, faunabeheer, exotenbestrijding en monitoring. De subsidie is een tegemoetkoming in de kosten die eigenaren en beheerders van natuur- en beheergebieden moeten maken om hun gebieden te ontwikkelen en/of in stand te kunnen houden. Ook de kosten voor het bestrijden van exoten en het verlenen van een tegemoetkomingen bij wildschade valt onder dit onderdeel.

G

Het grootste deel van het Natuurnetwerk Zeeland wordt beheerd door terreinbeherende organisaties en particuliere grondeigenaren. Het natuurbeheer is ook in 2021 uitgevoerd conform de landelijke systematiek van de Subsidieregeling Natuur en Landschap (SNL). De SVNL is de provinciale subsidieverordening voor de subsidiëring van beheer en monitoring van natuurgebieden van het Natuurnetwerk Zeeland en van het agrarisch natuurbeheer. Deze subsidie dekt, met terugwerkende kracht vanaf 2021, 84% van de gemiddelde beheerkosten. Bij de subsidieverlening SNL worden zesjarige afspraken met de beheerders gemaakt. In deze afspraken worden ook de instandhoudingsdoelstellingen voor Natura 2000-habitattypen en -soorten meegenomen. Met de gecertificeerde beheerders zijn tevens de jaarlijkse gesprekken gevoerd. In het monitoringplan is opgenomen wat er aan monitoring gedaan moet worden en door wie dit moet worden uitgevoerd. Over monitoring en evaluatie vindt regelmatig overleg plaats met de terreinbeheerders. In oktober vinden er jaargesprekken plaats met de beheerders. Daarbij bespreken we de voortgang van het beheer aan de hand van drie standaard agendapunten:

  1. Is het beheer in het afgelopen jaar volgens de beschikking uitgevoerd of is er afgeweken van de beschikking;
  2. Welke ontwikkelingen zijn voorzien voor het volgende subsidiejaar;
  3. Welke kwaliteitsbeoordelingen zijn uitgevoerd en wat zijn de uitkomsten.

Acties

Natuurherstel

Terug naar navigatie - Natuurherstel

Herstelmaatregelen worden uitgevoerd in bestaande natuurgebieden  waar een extra kwaliteitsimpuls noodzakelijk is voor het behalen van noodzakelijke natuurdoelen zoals natuur2000.

G

Het is noodzakelijk dat de natuur herstelt om op termijn de instandhoudingsdoelstellingen voor de natuur te behalen. De voortgang van natuurherstelmaatregelen is hiervoor van groot belang. Voor de aansturing en/of de uitvoering hiervan zijn de provincies en de terreinbeherende organisaties verantwoordelijk. Deze herstelmaatregelen zijn gericht op het herstel van natuurwaarden in de stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden. 

Acties

Natuurbeleving, verbreding en verbinding

Terug naar navigatie - Natuurbeleving, verbreding en verbinding

Natuur en het landschap in Zeeland beter bekend en beleefbaar maken;
Zoeken van verbindingen tussen mens en natuur en het toewerken naar een natuur-inclusieve samenleving.

G

Natuur en landschap, en dan met name de bekendheid en beleefbaarheid,  zijn in 2021 uitgebreid onder de aandacht gebracht van bewoners en bezoekers van Zeeland. Verschillende publiekscampagnes en goed ontsloten informatie op een centraal punt in een aansprekende boodschap en met een eenduidige uitstraling zijn daarbij speerpunt geweest. In de verschillende actiepunten staat dit verder toegelicht. Ook de komende jaren zal dit voortgezet worden waarbij informatie actueel en aansprekend gehouden zal worden.

Het toewerken naar een natuurinclusieve samenleving heeft vooral op  landelijk niveau plaatsgevonden. Samen met andere organisaties als Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en De Landschappen en de collega provincies, vertegenwoordigd in het IPO is een Handvest natuurinclusief (https://www.ipo.nl/media/rjpl4oyp/handvest-agenda-natuurinclusief.pdf) opgesteld.  Ook is er tijdens een Diner Pensant op bestuursniveau verbinding gelegd met tal van maatschappelijke organisaties en belangengroeperingen. De opbrengst van dit Diner Pensant en eerdergenoemde handvest moeten medio 2022 leiden tot een Agenda natuurinlcusief.   

Acties

Een volhoudbare landbouw

Terug naar navigatie - Een volhoudbare landbouw

Zeeland kent op de lange termijn een volhoudbare landbouw. 

Een sector die economisch gezond is en produceert in evenwicht met de natuurlijke omgeving. Hiervoor ondersteunen we ondernemers en organisaties die aan de slag willen met belangrijke thema’s als bodem, water, biodiversiteit, innovatie etc. Het POP programma is hiervoor een belangrijke financieringsbron.

G

Op de eerste plaats wordt samen met de relevante sectoren geïnvesteerd in het verder vormgeven van beleidsdoelen en beleidskader op provinciaal niveau en in afstemming met Rijksbeleid en nieuwe EU GLB. Daarnaast werken we op de tweede plaats, denken en doen combinerend, aan een groot aantal concrete projecten die onder andere in het kader van POP3 gehonoreerd zijn en worden  voorbereidingen voor nieuwe openstellingen getroffen, samen met de sector. Bij de afzonderlijke acties worden voorbeelden van deze projecten aangegeven.

Acties

Trendindicatoren

Terug naar navigatie - Trendindicatoren

 

Trendindicatoren

2019

2020

2027

Natuurbeheer Aantal ha natuurareaal in beheer met contract

17.370

17.810

nvt

Living Planet Index *

6,4%

7,5%

nvt


* In 2019 is de Living Planet Index (LPI-index) op provinciaal niveau van CBS beschikbaar gekomen. De biodiversiteit is tov 1990 met 7,5% toegenomen. De LPI is echter een algemene index en er zijn grote verschillen binnen soortgroepen en tussen gebieden. Hiertoe komt elke 3 jaar een aparte rapportage voor naar PS om meer op detail te informeren.

 

Doelindicatoren

Terug naar navigatie - Doelindicatoren

Doel

Indicator

Stand 2020

Streefwaarde 2021

Stand 2021

Einddoel

Volhoudbare landbouw

Aantal ondernemers betrokken bij  nieuwe kennistrajecten                             

200

200

100

200

Natuurontwikkeling

Aantal ha nog te realiseren nieuwe natuur

De ontwikkeling van nieuwe natuurwaarden uitgedrukt in hectare binnen het Natuurnetwerk Nederland (NNN).

725

650 (31-12-2021)

650 (31-12- 2021)

0 (omvang is dan 5713 ha)

Natuurbescherming

Via de VRPZ geldt ruimtelijke bescherming via bestemmingsplannen

100%

100%

100%

100%

Natuurbescherming

Actuele natuurbeheerplannen voor alle Natura2000 gebieden

5

5

5

7

Natuurverbreding

Aantal kilometer wandelnetwerk

2100 km

2100 km

2100 km

2100 km

Natuurbeleving

Percentage toegankelijke beleefbare nieuwe natuur

>90%

Minimaal 90%

Minimaal 90%

Minimaal 90%

Natuurbeheer

Aantal ha natuurareaal in beheer met contract

Het beheer van natuurwaarden uitgedrukt in hectare binnen het Natuurnetwerk Nederland (NNN)

17.810

17.954

17.954

18.604

 

Wat mag het kosten

Terug naar navigatie - Wat mag het kosten
Bedragen x €1.000
Exploitatie Begroting 2021 Wijzigingen C2021 Begroting 2021 NW Rekening 2021 Restant
Lasten
030101-Realisatie natuurnetwerk 3.579 5.939 9.518 9.716 198
030102-Natuurbeheer en natuurbescherming 15.103 -1.228 13.875 13.039 -836
030103-Natuurherstel 3.952 -320 3.632 2.937 -695
030105-Natuurbeleving: verbreding en verbinding 3.229 -210 3.019 2.874 -145
030106-Een volhoudbare landbouw 2.151 -1.924 228 174 -54
039999 Ambtelijke inzet 3.229 18 3.247 3.193 -54
Totaal Lasten 31.243 2.275 33.519 31.933 -1.585
Baten
030101-Realisatie natuurnetwerk 1.026 118 1.144 2.352 1.208
030102-Natuurbeheer en natuurbescherming 228 1.050 1.278 249 -1.029
030103-Natuurherstel 0 0 0 492 492
Totaal Baten 1.254 1.168 2.422 3.092 671
Gerealiseerd saldo van baten en lasten -29.990 -1.107 -31.097 -28.841 2.256
Onttrekkingen
980399 Bestemmingsreserves-Pr.3 -3.147 -5.522 -8.668 -8.419 249
Toevoegingen
980399 Bestemmingsreserves-Pr.3 0 7.412 7.412 7.552 140
Mutaties reserves 3.147 -1.890 1.257 868 -389