4. Programma Regionale economie

Bij het aangaan van het jaarplan 2020 heeft Zeeland prioriteiten bepaald voor het Programma Regionale Economie. Terwijl op korte termijn goed op macro-economische parameters (zoals bruto regionaal product, werkloosheidscijfer, inkomen per hoofd van de bevolking en toegevoegde waarde) werd gescoord stond Zeeland voor grote uitdagingen voor de lange termijn, b.v. op het gebied van de arbeidsmarkt. Dit heeft geresulteerd in concrete acties in het jaarplan 2020, waarbij de volgende specifiek opvielen:
- behoefte aan duizenden arbeidskrachten; het herpositioneren van het Zeeuwse imago zodat mensen Zeeland meer en eerder gaan overwegen als plek om te leven, te werken en te studeren.
- investeringen in innovatie en R&D; innovatiekracht van bedrijven is belangrijk voor de concurrentiekracht van Zeeland. Een gezonde economie behoeft een passende onderwijs-, kennis-, en onderzoekinfrastructuur, en de beschikbaarheid van goed personeel en goede ondernemers.
- Inzet van het brede instrumentarium van subsidies (Europees, nationaal en provinciaal) en revolverende financiering.
Gedurende 2020 is de wereld sterk veranderd. Alle acties die zijn benoemd vanuit het jaarplan 2020 zijn inmiddels in de context van de coronaontwikkelingen geplaatst. Dit geldt op alle gebieden van de samenleving, maar zeker ook op het gebied van de Regionale economie. Een deel van de in het jaarplan 2020 benoemde acties heeft doorgang gevonden, een deel heeft niet of gedeeltelijk doorgang gehad. Voor alle acties geldt echter dat e.e.a. in de context van het coronaherstel geplaatst.

Direct nadat de Coronacrisis zich in maart aandiende is de Bestuurlijke Taakgroep Economie ingesteld: bestaande uit Provincie Zeeland, de Zeeuwse gemeenten, Impuls Zeeland, VNO-NCW, Economic Board Zeeland, Arbeidsmarktregio Zeeland, UWV, VeiligheidsRegio Zeeland en ZLTO. Deze heeft zich gericht op het ondersteunen van het Zeeuwse MKB tijdens coronacrisis, het signaleren van knelpunten en lobby richting Den Haag, Zeeuwse afstemming en goed informeren van ondernemers over alle regelingen o.a. via de coronamonitor. Er is ivm extra steunmaatregelen voor Zeeland 2 mln beschikbaar gesteld. Vanuit de provincie is ingezet op facilitering van:
- SOS-programma (Dockwize) om Zeeuwse horeca te helpen met expertteams
- Zeeland Financial Matching: voucherregeling uitgebreid
- Extra maatregelen Toerisme (voucherregeling planvorming), Cultuur Stimuleringsfonds
- Daarnaast: Impuls: COL faciliteit: (overbruggingskrediet)
- MKB Deal Digitaal Doen (versterken digitalisering voor het Zeeuwse MKB)
- Arbeidsmarkt: Samen met Arbeidsmarktregio een plan van aanpak heroriëntatie opgesteld/ uitvoering geven aan maatregelen zoals herscholing, werk-werk-trajecten
- Zeeuwse Coronamonitor: updates, nieuwsbrieven, gesprekken met Zeeuwse banken
- Nauwe afstemming met Rijk en IPO inzake knelpunten van bestaande regelingen en overleg i.v.m. mogelijke aanvullende instrumenten.
- Tevens is ingezet op de samenwerking in IPO verband en met de VNG wat geleid heeft tot het opstellen van het IPO Herstelplan met een dynamische uitvoeringsagenda gericht op: Ontwikkelkracht en Innovatie, Human Capital en Gebiedsontwikkeling.

Europa
Met het akkoord eind december 2020 over het Europese Meerjarig Financieel Kader en Next Generation EU, met extra budget vanwege de Coronacrisis, kan Zeeland rekenen op extra middelen uit Europa. Centraal hierbij staan de bijdragen aan de maatschappelijke opgaven via 5 transities: energie, klimaat, grondstoffen/circulair, agro/voedsel en gezondheid. Deze sluiten naadloos aan aan de Zeeuwse opgaven.
Concreet gaat het om versterking van het innovatie systeem, economische structuur-versterking met vergroening en digitalisering, ook gericht op de zwaar getroffen sectoren. Er is bereikt dat we uit het React EU-programma € 9 miljoen extra ontvangen, dat voorjaar 2021 al geïnvesteerd wordt in Zeeuwse projecten o.a. voor de zwaar getrokken sectoren als toerisme, cultuur en detailhandel gericht op duurzame activiteiten. Zo komen we samen sterker uit de crisis. Daarnaast heeft Zeeland, dankzij actieve lobby en samenwerking met bedrijfsleven, ook aanspraak kunnen maken op het Just Transition Fund (JTF), dat onderdeel vormt van de Europese Green Deal. Ruim € 58 miljoen komt er voor Zeeland extra beschikbaar om onze industrie en arbeidsmarkt versneld van fossiel naar klimaatneutraal te ontwikkelen . Dit programma is nog in de ontwerpfase en daar schrijven we actief aan mee. Per saldo is er nu al een impuls van € 67,5 miljoen extra uit Europa voor Zeeuwse investeringen beschikbaar.

Compensatiepakket Wind in de Zeilen
Met de in juli 2020 afgesloten bestuursovereenkomst tussen het Rijk, Provincie, Waterschap en de gemeente Vlissingen, is het startschot gegeven aan de uitvoering en realisatie van het compensatiepakket 'Wind in de zeilen’. Het compensatiepakket bevat twaalf fiches, waar op verschillende (economische)aandachtsgebieden grote projecten worden uitgevoerd.
Het Rijk heeft een onafhankelijk uitvoeringsregisseur aangesteld, in de persoon van Siebe Riedstra. Hij moet knelpunten in de uitvoering oplossen, draagvlak creëren en waar nodig aanjagen of ingrijpen.
Voor een overzicht van de fiches/maatregelen wordt gemakshalve verwezen naar de bijlage van het rapport Wind in de Zeilen. Zie: https://www.zeeland.nl/compensatie-marinierskazerne

Hoofd speerpunt voor de regionale Economie over 2020, maar ook voor de toekomst, is Corona-herstel. Daarnaast was het niet doorgaan van de Marinierskazerne van invloed op de speerpunten in 2020. Met het programma Regionale Economie hebben we ons in 2020 gericht op de volgende speerpunten :

• Samen met publieke en private partners (ondernemers, onderwijsinstellingen en overheden) te zorgen dat de arbeidsmarkt voldoende goed gekwalificeerde arbeidskrachten biedt om te voldoen aan de vraag van de Zeeuwse werkgevers;
• Het fasegewijs realiseren van de Bèta Campus Zeeland rondom de thema’s water, energie, biobased/food;
• De Onderwijs- en kennisinfrastructuur op het gewenste niveau te houden;
• Het realiseren en versterken van Kennis- en Innovatienetwerken binnen iedere Zeeuwse economische sector;
• Concurrentiepositie te verbeteren en werkgelegenheid te behouden en door in te zetten op innovatie in brede zin, in de foodsector,  kennisontwikkeling, samenwerkingsverbanden en gerichte lobby;
• Uitvoering geven aan de calls van de Europese programma’s OP Zuid, POP 3, Interreg Vlaanderen-Nederland en Twee Zeeën en Interreg B en C: maximaal benutten voor Zeeland;
• Voorbereiding en inzet Zeeland voor Toekomstig Cohesiebeleid na 2020 (samenwerking in Zuid-verband, IPO, met Vlaanderen);
• Verschillende organisaties te ondersteunen die onderdeel uitmaken van de economische basisinfrastructuur, zoals NV Economische Impuls Zeeland, het Delta Region Network, het Roosevelt Institute for American Studies en Dockwize, Economic Board Zeeland;
• Het verstevigen en uitbouwen van het regionale innovatie-ecosysteem en uitvoering geven aan het Investeringsfonds Zeeland BV;
• Het versterken van het imago van Zeeland als regio om te leven en te werken en het behouden van het sterke imago als toeristische bestemming;

De Provincie zet zich in voor een sterke regionale economie en duurzame economische groei. Om dit te bereiken werkt de Provincie aan het vestigingsklimaat voor bedrijven en werknemers.
Een sterke regionale economie kan niet zonder kennis en innovatie. De Provincie zorgt daarom voor goede randvoorwaarden en samenwerking met onderwijs- en onderzoeksinstellingen.

• Economische Agenda (2017-2021)
• MKB Samenwerkingsagenda en MKB Actieplan (Rijk-Provincies)
• Implementatieagenda Smart Industries (Rijk)
• IBP programma (Rijk, Provincies, gemeenten)

Investeren in een aantrekkelijk leef- en vestigingsklimaat

Met het Rijk is in 2018 de Regio Deal Zeeland ondertekend. Vanuit het Rijk wordt € 35 miljoen ontvangen voor de uitvoering van 13 projecten. Alle projecten waren in 2020 in uitvoering. Een aantal projecten had hierbij last van de corona-maatregelen. Hierdoor is enig vertraging opgetreden. Dit betreft de projecten subsidieregeling Zeeland in Stroomversnelling, Provinciale Impuls Wonen, Smart Mobility, Aanvalsplan arbeidsmarktregio en Central Gate. De overige projecten lopen op schema, waarbij in 2021 de projecten Samenwerking in de Groene Delta, Bevrijdingsmuseum en Innovatieve polystyreen-schuim recycling worden afgerond.

De Provincie Zeeland zet in op versterking van de Zeeuwse economie. Concreet betekent dit versterken van de innovatiekracht van het Zeeuwse bedrijfsleven, en het verhogen van het Bruto Regionaal Product.
Tevens voldoende werkgelegenheid én voldoende arbeidsaanbod op alle niveaus (van laaggeschoold tot wetenschappelijk) en de groei van de regionale innovatiekracht met focus op de Zeeuwse economische sectoren.
Een sterk imago van Zeeland zodat mensen hier graag komen leven, werken en ondernemen en hun vrije tijd in Zeeland willen doorbrengen.

* voor dit jaar is het meest recente cijfer gebruikt dat beschikbaar is.