Uitgaven

12,53%
€ 38.423
x €1.000
12,53% Complete

Inkomsten

3,43%
€ 10.506
x €1.000
3,43% Complete

Saldo

8,32636301347098E+16%
€ -27.916
x €1.000

3 Programma Balans in landelijk gebied

Uitgaven

12,53%
€ 38.423
x €1.000
12,53% Complete

Inkomsten

3,43%
€ 10.506
x €1.000
3,43% Complete

Saldo

8,32636301347098E+16%
€ -27.916
x €1.000

Inleiding en ontwikkelingen

Terug naar navigatie - Inleiding en ontwikkelingen

Het kabinet heeft drie transities centraal gezet in het Regeerakkoord. De transitie voor het landelijk gebied is er daar één van. Zowel maatschappelijk als interbestuurlijk is sprake van een intensieve zoektocht naar het juiste proces en een gezamenlijke inhoudelijke koers. De Balans in het landelijk gebied, de titel van dit Begrotingshoofdstuk, zal opnieuw gevonden moeten gaan worden. Helder is wel dat Provincies in de aanpak van het landelijk gebied een cruciale rol spelen.
Elders in deze Begroting, bij de paragraaf Opgave Stikstof, gaan we in op de herordening en actualisatie van de opgave stikstof en landelijk gebied. Daar wordt kortheidshalve naar verwezen als het gaat om het Nationaal Programma Landelijk Gebied en het Zeeuwse Gebiedsplan dat daar aan gekoppeld is.

Bij alle ontwikkelingen rondom het landelijk gebied houden wij vast aan de doelen en uitgangspunten die uw Staten hebben vastgelegd in de Omgevingsvisie, en die wij hebben uitgewerkt in het Uitvoeringsprogramma Landelijk Gebied: inzetten op een volhoudbare landbouw en voedselzekerheid, nu en in de toekomst, en bevorderen van versterking van de biodiversiteit in Zeeland.  

Het is cruciaal dat een perspectief voor de landbouw integraal onderdeel is van de te kiezen aanpak voor de opgave stikstof en landelijk gebied. Met het uitgangspunt van de volhoudbare landbouw en de daaraan gekoppelde thema's zijn we daar als provincie goed op voorbereid. Belangrijke onderdelen voor dat Zeeuwse perspectief zullen gevonden moeten worden in:
- Het verbeteren van de beschikbaarheid van zoet water.
- Het verbeteren van de bodemkwaliteit in relatie tot gerichtere bemesting.
- Het doorontwikkelen van de gewasbescherming in relatie met de functionele agrobiodiversiteit.
Als wij in staat zijn dit perspectief samen met de sector in te vullen en te verzilveren zal dat tegelijkertijd leiden tot het terugdringen van verliezen van veldemissies en uitspoeling (waterkwaliteit).
Daarnaast zullen wij ons inspannen de keten intensiever te betrekken bij het verder ontwikkelen van dit perspectief. Verdienvermogen van de agrarische ondernemer is immers een onlosmakelijk onderdeel van een volhoudbare landbouw. 

In 2022 is de tweede Zeeuwse Natuurmonitor verschenen. Daarin is een actueel beeld geschetst van de Zeeuwse biodiversiteit en de beleidsvoortgang. Ook is met het Rijk afgesproken dat we voor alle N2000-gebieden uiterlijk voorjaar 2023 een Natuurdoelanalyse (NDA) op zullen stellen. Deze geven inzicht in de staat van de  instandhoudingsdoelen en de stikstofbelasting in die gebieden. Dat helpt ons om de Zeeuwse inzet voor natuurherstel en de biodiversiteit te bepalen in het Gebiedsplan. Ook zullen in 2023 de N2000-beheerplannen voor de Manteling en de Kop van Schouwen worden vastgesteld. Tegelijkertijd werken we hard door aan het natuurbeheer, -herstel en ontwikkeling.

Zoals het er nu naar uitziet zal in 2023 de uitvoering van de nieuwe periode van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid van start gaan. Het stelsel is fors vernieuwd met onder andere  een lagere basisinkomenssteun, een stelsel van ecoregelingen en een forse overheveling. Wij hebben nog zorgen of het nieuwe stelsel voldoende kansen en uitdagingen biedt om ook de Zeeuwse ondernemers te helpen stappen te zetten. Wij houden vinger aan de pols om de bijdrage aan de Zeeuwse volhoudbare landbouw zo groot mogelijk te maken.

Op de landelijke natuurtop is een eerste versie van de aanpak voor de natuurinclusieve samenleving gepresenteerd. Om tot echt herstel van de biodiversiteit te komen is meer nodig dan alleen bescherming van de bestaande natuur. Alle sectoren hebben belang bij herstel en kunnen daar een bijdrage aan leveren. In 2023 verschijnt de versie 2.0 van het plan van aanpak. Vanuit de bestaande begrotingsmiddelen zullen wij voor Zeeland een eerste verkenning uitvoeren naar de Zeeuwse kansen van het concept. Dit doen we naast de al lopende Zeeuwse projecten.

Aandachtspunt in een goed samenspel tussen natuur en landbouw is een goed faunabeheer. De samenwerking met de Faunabeheereenheid is daarin belangrijk. Deze samenwerking is in 2022 geëvalueerd. Voorstellen voor verbetering zullen in 2023 geïmplementeerd kunnen worden.  

Juist in een tijd dat er de nodige onrust is in het landelijk gebied is het van belang om bewoners en toeristen te betrekken bij het landelijk gebied. Steeds meer  bewoners en bezoekers vinden of zoeken ruimte om te recreëren, hun sport uit te oefenen of gewoon te genieten van het agrarische landschap, de aantrekkelijke dorpen en steden en de bijzondere natuur.

Investeren in de aantrekkelijkheid en de beleefbaarheid van het landelijk gebied is daarom nu des te meer van belang. We zetten daarom activiteiten als  het stimuleren van een toeristisch mobiliteitsnetwerk met wandel- en fietsknooppunten voort. Hetzelfde geldt voor  aanleg van voorzieningen om natuur- en landschapswaarden zichtbaar en beleefbaar te maken en de (natuur)gebieden nog toegankelijker te maken. Ook schenken we aandacht aan de (ontstaans)geschiedenis van het landschap, waaronder de verkrijging van de Unesco-status Geopark voor de Schelde Delta. Hierbij zoeken we de raakvlakken met cultuur en recreatie.  En werken we aan wederzijdse versterking.

Speerpunten

Terug naar navigatie - Speerpunten

Uitvoering geven aan het Uitvoeringsprogramma Landelijk Gebied en de daaronder vallende acties en opgaven, specifiek:

•    Versterken inzet voor herstel biodiversiteit onder andere door het uitwerken, uitvoeren en verder invullen van het landelijke Programma Natuur, als onderdeel van de landelijke aanpak stikstof.
•    Vaststellen van de laatste N2000 beheerplannen voor de Kop van Schouwen en Manteling, opstellen van Natuurdoelanalyses voor de stikstofgevoelige gebieden en voorbereiden van de nieuwe generatie N2000 Beheerplannen die onder meer sturend zijn voor de uitvoering van het Programma Natuur.
•    Versnelling van de aanleg van het Natuurnetwerk Zeeland.
•    Ondersteunen initiatieven die bijdragen aan de transitie naar een volhoudbare  landbouw en hiervoor de verschillende openstellingen van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid optimaal
benutten.
•    Bevorderen van samenwerking en integrale uitvoering van projecten en maatregelen.

Reguliere taken

Terug naar navigatie - Reguliere taken
  • Verstrekken subsidies voor natuurbeheer.
  • Uitvoeren van de wettelijke taken voor actief soortenbeleid, exotenbeleid, faunabeleid.
  • Subsidieverlening agrarisch natuurbeheer aan Collectief Poldernatuur, die vergoedingen aan agrariërs uitkeert.
  • Subsidieverlening aan de Faunabeheer Eenheid, die Faunabeheerplannen opstelt en uitvoert.
  • Het opstellen van Natura 2000 beheerplannen.
  • Zorgdragen voor de totstandkoming Natuurwerk Zeeland.
  • Uitvoering van de wettelijke taken en  vergunningverlening in het kader van wet Natuurbescherming voor gebiedsbescherming en soortenbescherming.
  • Evaluatie van beleidsregels en het opstellen daarvan uit oogpunt van gebiedsbescherming en soortenbescherming.
  • Subsidie verstrekken aan IVN/De Zeeuwse Natuur, Nationaal Park Oosterschelde, Stichting Het Zeeuwse Landschap, Stichting Landschapsbeheer Zeeland en Terra Maris.
  • Uitvoeren taak zelfrealisatie, verwerving en vervreemding van gronden en tijdelijk beheer van gronden in combinatie met landbouwkundige structuurverbetering.
  • Monitoring en beoordeling van natuurkwaliteit.
  • Rapportage aan de Staatssecretaris, de Tweede Kamer en Provinciale Staten via de jaarlijkse Voortgangsrapportage Natuur.

Maatschappelijk effect

Terug naar navigatie - Maatschappelijk effect

Versterken van de biodiversiteit, het realiseren van een volhoudbare landbouw en een kwalitatief hoogwaardige voedselvoorziening, samen met andere partijen.

Doelstelling

Terug naar navigatie - Doelstelling

Doelstelling

Terug naar navigatie - Doelstelling

Realisatie Natuurnetwerk

Terug naar navigatie - Realisatie Natuurnetwerk

Het Natuurnetwerk Zeeland is in 2027 grotendeels gerealiseerd. Per 01-09-2022  is de nog te realiseren restantopgave qua verwerving en inrichting nieuwe natuur van respectievelijk 584 ha en 679 ha. Dat vraagt gemiddeld per jaar richting 2027 een verwerving van ruim 100 hectare per jaar. Daarbij wordt blijvend ingezet op vrijwilligheid en kwaliteit. 

Acties

Natuurbeheer en natuurbescherming

Terug naar navigatie - Natuurbeheer en natuurbescherming

Zorgdragen voor het  beheer en de bescherming van natuur en landschap in Zeeland. Voor de uitvoering van het provinciale natuurbeleid heeft de Provincie de beschikking over een eigen Subsidiestelstel Natuur en Landschapsbeheer (SNL). In het Natuurbeheerplan Zeeland is vastgelegd waar de natuurgebieden en de leefgebieden van het Natuurnetwerk Zeeland (NNZ) gelegen zijn en welk soort natuur waar aanwezig is

Het gaat hierbij om natuurbeheer, agrarisch natuurbeheer, faunabeheer, soortenbescherming, exotenbestrijding en monitoring. De subsidie is een tegemoetkoming in de kosten die eigenaren en beheerders van natuur en beheergebieden moeten maken om hun gebieden te ontwikkelen en/of in stand te kunnen houden. Bij agrarisch natuurbeheer worden ook gederfde inkomsten vergoed. De kosten voor het bestrijden van exoten en het verlenen van tegemoetkomingen bij wildschade vallen ook onder dit onderdeel.

Acties

Natuurherstel

Terug naar navigatie - Natuurherstel

Om de instandhoudingsdoelstellingen voor soorten en habitats uit de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn te behalen, moeten in de Natura 2000-gebieden (en deels ook daarbuiten) herstelmaatregelen worden getroffen. Deze herstelmaatregelen zijn gericht op het herstel van natuurwaarden in de stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden. Het neerdalen van stikstof afkomstig van diverse economische activiteiten (verkeer, industrie, landbouw) heeft in die gebieden een negatief effect op de natuurwaarden. Nieuwe inzichten op basis van monitoring en fysiek herstel worden opgenomen in de te actualiseren beheerplannen Natura 2000. Deze hebben de basis gevormd voor een nieuw Uitvoeringsprogramma Natuurherstel 2022–2030. Daarbij ligt de aanvullende focus ook in 2023 op uitvoering van het Programma Natuur, fase 1 2021-2025 als onderdeel van de landelijke stikstof aanpak.

Acties

Natuurbeleving, -verbreding en -verbinding

Terug naar navigatie - Natuurbeleving, -verbreding en -verbinding

De natuur en het landschap in Zeeland beter bekend en beleefbaar maken; toewerken naar een betere spreiding van bezoekers over de natuurgebieden in Zeeland met inachtneming van de kwetsbaarheid van gebieden en natuurwaarden.  Zoeken van verbindingen tussen mens en natuur en het toewerken naar een natuur-inclusieve samenleving.

Acties

Een volhoudbare landbouw

Terug naar navigatie - Een volhoudbare landbouw

Zeeland kent op de lange termijn een volhoudbare landbouw. 

Een sector die economisch gezond is en produceert in evenwicht met de natuurlijke omgeving. Hiervoor ondersteunen we ondernemers en organisaties die aan de slag willen met belangrijke thema’s als bodem, water, biodiversiteit, innovatie etc. Het POP programma is hiervoor een belangrijke financieringsbron. In 2023 zullen we, in lijn met landelijk en Europees beleid, meer gaan werken met belonen naar prestatie. Hiervoor worden indicatoren ontwikkeld die de positie van de Zeeuwse landbouwsector in het kader van het NPLG goed kunnen beschrijven en waarmee we concreet perspectief bieden aan onze ondernemers. 

Acties

Doelindicatoren

Terug naar navigatie - Doelindicatoren

Doel

Indicator

Stand 2019

Stand 2020

Stand 2021

Streefwaarde 2022

Streefwaarde 2023

Einddoel

Volhoudbare landbouw

Aantal ondernemers betrokken bij  nieuwe kennistrajecten                             

0

200

100

200

200

200

Natuurontwikkeling 

Aantal ha nog te realiseren nieuwe natuur

De ontwikkeling van nieuwe natuurwaarden uitgedrukt in hectare binnen het Natuurnetwerk Nederland (NNN)

802 (1-1-2020)

725

650 (31-12-2021)

557

450

0

Natuurbescherming

Via de VRPZ geldt ruimtelijke bescherming via bestemmingsplannen

100%

100%

100%

100%

100%

100%

Natuurbescherming

Actuele natuurbeheerplannen voor alle Natura2000 gebieden

5

5

5

6

6

7

Natuurverbreding

Aantal kilometer wandelnetwerk

2100 km

2100 km

2100 km

2100 km

2100 km

2100 km

Natuurbeleving

Percentage toegankelijke beleefbare nieuwe natuur

>90%

>90%

>90%

Minimaal 90%

Minimaal 90 %

Minimaal 90%

 Natuurbeheer

Aantal ha natuurareaal in beheer met contract

Het beheer van natuurwaarden uitgedrukt in hectare binnen het Natuurnetwerk Nederland (NNN)

17.636

17.810

17.931

23841

(= incl. 5573 ha buitendijks tbv toezicht)

23941

24391

 

Wat mag het kosten?

Terug naar navigatie - Wat mag het kosten?
(Bedragen x € 1.000)
Doelstelling Begroting 2023
Lasten
030101-Realisatie natuurnetwerk 3.331
030102-Natuurbeheer en natuurbescherming 14.217
030103-Natuurherstel 11.528
030105-Natuurbeleving: verbreding en verbinding 3.470
030106-Een volhoudbare landbouw 2.079
039999 Ambtelijke inzet 3.759
Totaal Lasten 38.383
Baten
030101-Realisatie natuurnetwerk 1.026
030102-Natuurbeheer en natuurbescherming 228
030103-Natuurherstel 7.484
Totaal Baten 8.738
Gerealiseerd saldo van baten en lasten 29.645
Onttrekkingen
980399 Bestemmingsreserves-Pr.3 1.768
Toevoegingen
980399 Bestemmingsreserves-Pr.3 40
Mutatie reserves -1.729
Resultaat na bestemming 27.916