1-1 Grote projecten

Het project Waterdunen is een grote gebiedsontwikkeling van ruim 350 hectare ten westen van Breskens. Kustversterking gaat hier samen met verblijfsrecreatie en natuur- en landschapsontwikkeling van hoge kwaliteit. Waterdunen draagt met de getijdennatuur bij aan het natuurherstel van de Westerschelde en wordt een bijzonder en aantrekkelijk gebied, zowel voor de echte natuurkenners en vogelaars als voor bewoners en verblijfsrecreanten, met een aanzienlijke sociaaleconomische impuls voor de (krimp)regio. In 2023, de nazorgfase, worden herstel-, aanpassings- en monitoringswerkzaamheden in Waterdunen uitgevoerd en wordt gewerkt aan de nazorg en afronding van het project. Vanaf 2013 werken we aan de daadwerkelijke aanleg. Het grootste gedeelte van de (grond)werkzaamheden heeft plaatsgevonden. In 2019 is de getijdenduiker voor het eerst geopend. Er stroomt nu water uit de Westerschelde in en uit het gebied. In 2021 is het natuurgebied toegankelijk voor bezoekers en is de grond voor het recreatiepark in Waterdunen over gedragen aan Molecaten. In 2022 hebben we de natuurgronden over gedragen aan stichting het Zeeuwse Landschap, is de realisatiefase afgerond en de nazorgfase gestart.  

Ook in 2023 houden we het risicodossier per drie maanden bij. De risicoanalyses leiden tot een optimalisatie van de beheersmaatregelen. Ze zijn de basis voor het benodigde bedrag voor de post onvoorzien in de Meerjarige budgetraming Waterdunen. De risicoanalyse geeft ook informatie voor de planning, waardoor helder wordt wat het effect zal zijn van risico’s op de planning. De belangrijkste risico’s voor de nazorgfase van het project Waterdunen staan in de budgetraming.

De scope van het project Waterdunen staat in het inrichtingsplan (Gedeputeerde Staten, 2009). Het inrichtingsplan was de basis voor het inpassingsplan dat Provinciale Staten op 1 oktober 2010 vaststelde.

PS besloten daarna op:
•    13 december 2013 de scope van het project bij te stellen in de eerste herziening van het inpassingsplan.
•    4 november 2016 de GREX 2017 opnieuw op te stellen en vast te stellen, waarin de knip staat tussen uitvoering (GREX) en beheer (provinciale begroting).
•    17 december 2021, na de overdracht van gronden aan Molecaten de GREX te sluiten en om te zetten in een meerjarige projectraming Waterdunen.
•    Om de realisatiefase in 2022 af te ronden op het moment dat de natuurgronden aan HZL worden over gedragen. De nazorgfase loopt tot eind 2024.

Met het programma Natuurpakket Westerschelde (NPW) realiseren we ten minste 600 hectare estuariene natuur. Natuur waar eb en vloed zorgt voor een landschap van schorren, kreken, zand- en slikplaten. Provincie Zeeland voert dit programma volgens afspraak met de Rijksoverheid uit. Het doel van het programma is natuurherstel van de Westerschelde. We hebben de werkzaamheden voor natuurherstel in de projecten Perkpolder, Zwin, Baalhoek, Knuitershoek, Bath en Ossenisse afgerond. De projecten Hedwige, Waterdunen en Zimmerman zijn in uitvoering. Daarnaast kijken we naar mogelijkheden voor natuurherstel in andere buitendijkse gebieden. Het ontwikkelen van natuur duurt jaren. Om de ontwikkeling te kunnen beoordelen voeren we daarom onderzoeken uit. Op een later moment kunnen we daardoor definitief vaststellen of het aantal hectare getijdennatuur is behaald. 

Binnen het NPW-programma werken we daarnaast aan de volgende afspraken: 

• Landbouwflankerend beleid: maatregelen gericht op versterking van de agrarische sector.
• Ontwikkeling van het Grenspark Groot Saeftinghe.
• Ontwikkeling van het landschapspark Zwinstreek.
• Regionale impulsen voor de gemeenten Hulst en Sluis.

• Wanneer de afgesproken 600 hectare estuariene natuur niet wordt bereikt. Dit is een risico op politiek/bestuurlijk gebied voor het ministerie van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit en de Provincie.
• Er kunnen juridische risico’s optreden die de realisatie van projecten in gevaar kunnen brengen. Denk aan het niet krijgen van verlengingen van vergunningen, het niet voldoen aan vergunningsvoorwaarden.
• In de loop van 2021 is de PFAS problematiek actueel geworden. Dit brengt mogelijk risico’s met zich mee: financieel, imago en tijd.
• Verschil in de visie over de wijze van invulling van het programma waardoor (tijdige) realisatie in gevaar kan komen.

• Besluit 7 oktober 2005 Voorstel PS invulling Schelde Estuarium.
• Besluit 30 januari 2006 Convenant Rijk en Provincie Natuurpakket Westerschelde.
• Brief van 8 november 2016 over de voortgang van het Natuurpakket Westerschelde aan PS.
• Brief van 7 september 2017 Nota herijking Natuurpakket Westerschelde aan PS.

De Zanddijk-Molendijk (N673) is de belangrijkste toegangsweg van en naar Yerseke en de bedrijventerreinen. De weg is onveilig: smal en onvoldoende geschikt voor de huidige verkeersdrukte. De N673 is een gebiedsontsluitingsweg. Dat wil zeggen één rijstrook per rijrichting en er geldt 80km/u. De weg is van groot belang voor de ontsluiting van Yerseke en de (groeiende) bedrijvigheid daar. Provincie Zeeland wil daarom dit oplossen en de verkeersveiligheid en doorstroming verbeteren.

Onveilige, drukke weg
De N673 is niet ingericht volgens de ontwerprichtlijnen Basiskenmerken Wegontwerp van het CROW. De weg en bermen zijn te smal, bochten zijn te krap en op delen is sprake van een te steil talud. In september 2019 is daarom een maximumsnelheid van 60 km/h ingevoerd. Op de N673 Zanddijk - Molendijk hebben sinds 2008 in totaal 72 ongevallen plaatsgevonden.

De N673 is ook een drukke weg. Per dag passeren ruim 9.500  motorvoertuigen de Zanddijk volgens de verkeersstromenkaart 2018. Waaronder ruim 1.400 vrachtwagens (ongeveer 15%). Volgens de verkeersprognose neemt het verkeer tot 2030 toe tot 12.000 motorvoertuigen per dag. Dit komt vooral door de verdere uitbreiding van de bedrijventerreinen. 

Verder is de N673 niet overal meer in goede staat. Op diverse plekken zitten er scheuren in het wegdek en in de fundering. Dit leidt tot hoge onderhoudskosten. 

Gedeputeerde Staten hebben daarom in 2017 de N673 in de top drie geplaatst van Zeeuwse wegen die met voorrang moeten worden opgeknapt. Doel is de veiligheid, bereikbaarheid en onderhoudssituatie van de weg te verbeteren.

In 2023 werken we verder aan de zaken die in het projectplan op zijn genomen. We bereiden daarnaast de oprichting van de externe uitvoeringsorganisatie voor.  Daarbij werken we  volgens het Handboek Projecten en Programma’s, dat door Provinciale Staten is vastgesteld.

Het tijdspad ziet er als volgt uit:

• Definitiefase: oktober 2020 - 22 juli 2022 (gereed).
• Ontwerpfase (incl. kredietaanvraag): oktober 2020 - 16 december 2022.
• Voorbereidingsfase: december 2022 – augustus 2025 (zonder bezwaar- en of beroepsprocedures).
• Realisatiefase: september 2025 – oktober 2027.
• Nazorgfase: oktober 2027 – december 2027.

De belangrijkste risico’s tijden de voorbereidings- en uitvoeringsfase zijn:

1. De bodemgesteldheid is anders dan verwacht. Geohydrologisch onderzoek (effecten op het grond- en oppervlaktewater) is uitgevoerd. Aanvullend bodemonderzoek wordt tijdens de voorbereidingsfase uitgevoerd.
2. Bovengemiddelde stijgingen van energieprijzen en bouwkosten.
3. Bezwaren op bestemmingsplan/omgevingsplan en vergunningen. Omgeving betrekken we zoveel mogelijk bij de totstandkoming van het ontwerp. Onder andere door middel van een consultatietraject welke in de ontwerpfase is ingepland.
4. Kabels en leidingen zijn niet tijdig verlegd. Vanwege een korte voorbereidingsfase zal vroegtijdig overleg gevoerd dienen te worden met de leidingeigenaren.
5. Gronden en opstallen zijn niet tijdig verworven.

De risico’s zijn meegenomen in de projectraming.

GS

• GS hebben op 27 september 2017 plan voor uitvoering van een eerste fase volgens tracé 3c vastgesteld.
• In 2018 hebben GS besloten fase 1 vooralsnog niet uit te voeren en eerst een verdiepende studie uit te voeren naar de mogelijkheden van een totaaloplossing.
• De eindrapportage van deze verdiepingsstudie is door GS op 21 mei 2019 vastgesteld.
• In september 2019 hebben GS besloten om nog geen voorkeur alternatief vast te stellen maar eerst in overleg te gaan met het ministerie van Iinfrastructuur en Waterstaat over cofinanciering door het rijk.
• Op 3 december 2019 hebben GS besloten dat alternatief Bruin het voorgenomen voorkeursalternatief is en te starten met een informele inspraakprocedure.
• Op 9 juni 2020 hebben GS besloten om aan PS een Startnotitie voor het tracé Roze-Zwart aan te bieden.
• Op 8 juni 2022 hebben GS het Projectplan vastgesteld en deze in een Statenvoorstel aan PS aangeboden.

PS

• Beschikbaarstelling voorbereidingskrediet van € 1,1 mln. (PS 10-11-17 € 800.000 en PS 8-6-18 aanvulling met € 300.000).
• PS hebben op 3 juli 2020 een extra Commissie Economie gehouden, om met belanghebbenden in gesprek te gaan.
• Op 6 november 2020 hebben PS de startnotitie Zanddijk vastgesteld.
• Op 5 februari 2021 hebben Provinciale Staten een voorbereidingskrediet van € 8 miljoen beschikbaar gesteld voor de aankoop van grond en panden.
• Op 22 juli 2022 hebben PS besloten over te gaan naar de Ontwerpfase.

De Provinciale weg N290 is een gebiedsontsluitingsweg in Oost Zeeuws-Vlaanderen. Deze weg sluit aan op de N61 en N62 ten zuiden van Terneuzen. De weg leidt via Zaamslag en Hulst naar de Nederlands-Belgische grens bij Kapellebrug. Het project is het deel van de N290 door Kapellebrug en heet de Gentsevaart. De Gentsevaart gaat door de bebouwde kom en noemen we daarom ook wel de Traverse Kapellebrug. De Traverse Kapellebrug zit constructief aan het einde van de levensduur en zullen we daarom volledig reconstrueren. Er komt daarom een nieuwe weg op de bestaande plek. Deze omstandigheid biedt de mogelijkheid om de weg binnen de kom van Kapellebrug opnieuw in te richten. De Gentsevaart is een drukke weg door Kapellebrug met veel woningen en bedrijven langs beide kanten. Door de verkeersdrukte en het vrachtverkeer hebben omwonenden hier hinder van. Er ontstaan ook onveilige situaties voor fietsers en voetgangers. Met een nieuw ontwerp van de weg verbeteren we de verkeersveiligheid en beperken we de hinder zonder dat de doorstroming in gevaar komt. Met deze verbeteringen wordt ook een positieve bijdrage geleverd aan de leefbaarheid in Kapellebrug.

De kern van het project bestaat uit de volgende onderdelen:

• Aanleg fiets- en voetpaden aan beide zijden van de weg.
• Aanleg van een nieuwe rotonde bij de aansluiting Molenstraat.
• Aanleg verkeerseilanden voor veiligere fiets- en voetgangersoversteekplaatsen.
• Aanleg overige snelheid beperkende elementen.
• Optimaliseren van aansluitingen met andere straten (Roskamstraat en Brouwerijstraat).
• Vernieuwing van het gemeentelijk riool.

Het definitief ontwerp is opgesteld en goedgekeurd door PS. In het projectplan N290 Traverse Kapellebrug is onderstaande planning per projectfase opgenomen:

• Voorbereidingsfase: juni 2022 - maart 2024 (uitgaande van geen langdurige bezwaar- en beroepsprocedures).
• Realisatiefase: april 2024 - maart 2025.
• Nazorgfase: april 2025 - september 2025.

Naast de planning kent het project de volgende mijlpalen voor 2023:

• De verwerving van de benodigde percelen.
• Uitvoeringscontract klaar.
• Start aanbestedingsprocedure.

Risicobeheersing vindt plaats met regelmatig uitgevoerde risicoanalyses. De risico’s worden minimaal iedere 3 maanden geactualiseerd, inclusief de beheersmaatregelen bij deze risico’s. Dit vindt plaats in een bijeenkomst met het projectteam met, als het nodig is, aanvullende expertise. Per beheersmaatregel is er een actiehouder en het projectteam bewaakt de voortgang. We richten ons vooral op het beheersen van de risico's met de grootste (financiële) gevolgen. Op basis van de meest recente actualisatie is veruit het grootste risico van het project de stijgende prijzen. Het zorgt ervoor dat de voorbereiding en uitvoering van de reconstructie duurder wordt. De provincie heeft geen invloed op de stijgende prijzen. Maar waar we kosten kunnen besparen, zullen de mogelijkheden worden benut. Daarnaast zijn er nog risico’s die samenhangen met de onzekere uitkomsten van de diverse (bodem)onderzoeken, de grondverwerving en de omleidingsroutes. Een project is dynamisch en naarmate het project vordert kunnen de onzekerheden afnemen, maar er kunnen nog steeds risico’s optreden met gevolg voor de planning en fasering.

Provinciale Staten hebben in mei 2020 de voorjaarsnota 2020 vastgesteld. Daarnaast hebben Provinciale Staten het project N290 Traverse Kapellebrug benoemd als groot project. Een investeringskrediet van €  5,6 mln. is beschikbaar gesteld.

Door Provinciale Staten is op 23 juli 2021 ingestemd met de startnotitie "Reconstructie N290 Traverse Kapellebrug". Daarnaast ook met het tegelijk doorlopen van zowel de definitiefase als de ontwerpfase. Op 11 maart 2022 (in commissie Economie) is Provinciale Staten geïnformeerd, dat we geen fietstunnel opnemen in het definitief ontwerp. Dit naar aanleiding van een onderzoek naar de mogelijkheden voor de aanleg van een fietstunnel.

Op 20 mei 2022 is het definitief ontwerp N290 Traverse Kapellebrug goedgekeurd. Provinciale Staten hebben ingestemd met de afronding van de definitie- en ontwerpfase van het project. Daarnaast ook met de start van de voorbereidingsfase. Provinciale Staten hebben het eindefasedocument “definitie- en ontwerpfase N290 Traverse Kapellebrug” inclusief de daarin opgenomen scope, looptijd en beheersaspecten uit het Projectplan N290 Traverse Kapellebrug goedgekeurd.