Nota Grondbeleid 2022
In oktober heeft Provinciale Staten de Nota Grondbeleid 2022 vastgesteld. De bijbehorende kredieten en budgetten zijn bij de behandeling van de najaarsnota beschikbaar gesteld.
Financieel
Voor de provinciale grondbank is een oplopend krediet beschikbaar gesteld tot € 108 miljoen (2026). De ruilgronden worden tegen historische kostprijs op de balans gezet. Per 31-12-2022 is de omvang van de grondbank € 40,8 miljoen (inclusief opstallen).
Bij verkoop ontstaat er een resultaat, € 1,9 miljoen in 2022. Dit positieve resultaat (‘boekwinst’) wordt, volgens de financiële voorschriften, aan de algemene reserve toegevoegd (€ 0,3 miljoen). Uitzondering op deze regel zijn de resultaten van percelen uit het Natuurakkoord. Een positief resultaat wordt aan de bestemmingsreserve natuur toegevoegd (€ 1,6 miljoen).
Op dit moment is het risico op de grondportefeuille (gronden die in de grondbank zitten) klein. Deze gronden zijn agrarisch en blijven agrarisch. De opstallen in de grondbank hebben een hoger risicoprofiel. In 2022 is de voorraad opstallen in de grondbank met € 0,7 miljoen afgenomen tot € 0,6 miljoen.
We schatten jaarlijks de kans op daling van de grondprijs. Zo nodig melden wij dit u in de reguliere P&C-cyclus. Deze inventarisatie maakt het mogelijk tijdig maatregelen te nemen. Er zijn op dit moment geen projecten waarvoor we risico’s voor grondaankopen opnemen in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing. Van de opstallen in de grondbank stellen we jaarlijks de actuele waarde vast. Als dat nodig is leggen we een voorziening aan. We kunnen er ook voor kiezen het verlies direct af te boeken.
Agrarische gronden, in bezit bij de provincie, worden jaarlijks tegen marktconforme prijzen verpacht. Dit levert inkomsten op. Aan het hebben en beheren van vastgoed zijn ook een aantal structurele lasten verbonden:
- De kosten van waterschaps- en gemeentelijke belastingen van provinciale gebouwen.
- Tracés van provinciale wegen
- De variabele lasten die verbonden zijn aan het verhandelen van ruilgronden (o.a. notaris, kadaster, taxaties, bodemonderzoeken). Daarnaast zijn er kosten verbonden aan de uitgifte. Uitgangspunt is dat we kostendekkend handelen. Voor 2022 is een positief saldo van € 0,4 miljoen gerealiseerd.
Natuurpakket Westerschelde (NPW)
Binnen het NPW project is een overeenkomst met de ZLTO gesloten over het landbouw flankerend beleid. Daarom stemden uw Staten en het ministerie van LNV in met het vormen van een tijdelijke grondbank NPW (2025) van ongeveer 400 hectare (maximaal € 30 miljoen). De omvang van deze tijdelijke grondbank bedraagt per 31-12-2022 € 19,2 miljoen. Bij de vaststelling van de Nota Grondbeleid heeft u ingestemd met het overnemen van deze grondvoorraad in uiterlijk 2025.
Grondbank Zeeland
De benodigde omvang van de grondbank staat in de nota Grondbeleid en is oplopend naar 1.600 hectare in 2026. Per 31-12-2022 is de omvang van de provinciale grondbank 837 hectare en van de tijdelijke grondbank NPW 303 hectare, totaal 1.140 hectare.
Eind 2021 was de omvang van de grondbank 1.170 hectare. Het totaal van aan - en verkopen door de gehele provincie, leidde vooral in Zeeuws-Vlaanderen tot een afname in omvang. Dit kwam deels door kavelruil, deels door een openbare verkoopprocedure. Deze verkoopprocedure had als doel om percelen te verkopen die niet langer onze doelen dienden.
We kochten het laatste perceel voor het infrastructuurproject landbouwroute Poortvliet. Ook kochten we het perceel benodigd voor de aanleg van de rotonde Baarlandsezandweg N666. Verder zijn er een aantal transacties voor de Rotonde/ Laan van Othene en de Zanddijk gepasseerd. Ook zijn er in diverse transacties percelen verworven voor natuur (9 hectare). Er zijn 5 kwalitatieve verplichtingen afgesloten voor de Subsidie Kwaliteitsimpuls natuur en landschap (SKNL). Met overheden hebben er op verschillende locaties ruilingen van wegen plaatsgevonden. Twee gebouwen zijn afgestoten en de resterende grond in Waterdunen verkochten we aan de eindbeheerder. Ook zijn er verschillende percelen via de openbare verkoopprocedure vervreemd. In totaal is er door de provincie 23 hectare aangekocht en 283 hectare verkocht, waarvan 229 hectare in Waterdunen.
Voorraad Natuur
Als de provincie grond aankoopt voor het tot stand brengen van het Natuur Netwerk Zeeland, zetten we de natuurwaarde van de grond op de balans. Uiteindelijk is het doel deze grond als natuur weer op de markt te brengen. Depositie op de balans is in 2022 met € 0,1 miljoen en 12 hectare gegroeid. Deze vertegenwoordigd per 31-12-2022 een waarde van € 1 miljoen met een totale oppervlakte van 94 ha.
Kavelruilbureau Zeeland
Bovenstaande doelen behaalden we vooral door de beschikbaarheid van de grondbank in combinatie met het instrument kavelruil. In 2022 zijn er 17 kavelruilen behandeld met in totaal 306 hectare landbouwstructuurverbetering en 104 deelnemers. Van deze kavelruilen zijn er 10 gepasseerd bij de notaris, de overige 7 liggen er ter afhandeling. Het gaat daarbij om 100 hectare en 45 deelnemers. De huidige grondmarkt (hoge grondprijzen en lage mobiliteit) maakt ruilen minder makkelijk. De ruilen die plaatsvinden zijn daardoor vaak kleiner. Het aantal partijen dat deelneemt in kavelruilen blijft onverminderd hoog.
In 2022 droegen we bij aan de landbouwstructuurverbetering door de gepasseerde kavelruilen. Zo is de agrarische sector met 33 hectare gegroeid (het saldo van inbreng en toedeling). We clusterden ruim 15 hectare aan percelen, waardoor minder verkeersbewegingen nodig zijn. Daarnaast kochten we ruim 13 hectare voor het Natuur Netwerk Zeeland. Ook kon door kavelruilen 2.500 meter aan Kader Richtlijn Water (KRW) worden aangelegd. Een ander voorbeeld is dat we een bijdrage leverden aan de klimaatadaptatie door het ruilen voor dijkverzwaring. Daarnaast zijn gronden verworven voor het aanleggen van de rondweg Vogelwaarde door vrijwillige kavelruil.
Zeeuws Stedelijk Coördinatieteam
Het Zeeuws Stedelijk Coördinatieteam (ZSC) bouwde de activiteiten in 2022 uit. We evalueerden onze activiteiten met de deelnemende gemeenten. Hieruit bleek dat de inzet van het ZSC wordt gewaardeerd en voortzetting nuttig en nodig is. Provinciale Staten bevestigden dit bij de vaststelling van de Nota Grondbeleid 2022. In 2022 organiseerden we een kennismiddag met als thema: Wonen voor ons allemaal.
Platform Zeeuws Grondbeleid
Het Kenniscentrum Grond en Eigendom is in de Nota Grondbeleid 2022 omgedoopt naar het Platform Zeeuws Grondbeleid. Oprichting hiervan is gestart na de vaststelling van de nota en in een vergevorderd stadium.
*De te behalen doelen, kavelruilen en landbouwstructuurversterking zijn gemiddelden en een inschatting van een jaarlijks te bereiken resultaat.