Uitgaven

7,34%
€ 26.165
x €1.000
7,34% Complete

Inkomsten

3,31%
€ 12.273
x €1.000
3,31% Complete

Saldo

100,72%
€ -13.892
x €1.000

4 Programma Ondernemend Zeeland

Uitgaven

7,34%
€ 26.165
x €1.000
7,34% Complete

Inkomsten

3,31%
€ 12.273
x €1.000
3,31% Complete

Saldo

100,72%
€ -13.892
x €1.000

Inleiding en ontwikkelingen

Terug naar navigatie - Inleiding en ontwikkelingen

Zeeland scoort op dit moment goed op macro-economische parameters. Hiermee bedoelen we bruto regionaal product, werkloosheidscijfer, inkomen per hoofd van de bevolking en toegevoegde waarde. Tegelijkertijd staat de Zeeuwse economie voor grote uitdagingen, zoals door de erg krappe arbeidsmarkt, de hoge energieprijzen en de transitie naar een klimaatneutrale economie.

Onze aanpak richt zich daarom op:

Europa, Rijk en Regio

Om innovatie te stimuleren is een breed instrumentarium nodig aan subsidies (Europees, nationaal en provinciaal) en revolverende financiering. Via Impuls Zeeland helpen we startende en innoverende bedrijven in verschillende sectoren. We werken samen met de sector en kennisinstellingen aan de Foodagenda en de Visserij-agenda om het ondernemerschap op het gebied van landbouw en visserij te versterken en te ondersteunen met actieve lobby bij Rijk en Europa. Tenslotte gebruiken we ons partnerschap bij verschillende Europese subsidieprogramma’s (OP-Zuid, POP 3 en diverse Interreg-programma’s) en het Rijk (Regio Deals) om innovatieve projecten in Zeeland te realiseren.

Vestigingsklimaat, talent en kennis

Een gezonde economie behoeft een passende onderwijs-, kennis-, en onderzoekinfrastructuur, en de beschikbaarheid van goed personeel en goede ondernemers. We geven daarom uitvoering aan het programma Campus Zeeland, en werken aan het oprichten van een Delta Kenniscentrum. Bij Zeeuwse bedrijven is de komende jaren behoefte aan duizenden arbeidskrachten. Gezien de krapte op de arbeidsmarkt vraagt het flinke inspanningen om daarin te voorzien. Hierbij zal niet alleen het arbeidspotentieel binnen Zeeland beter benut moeten worden, maar zal ook een flinke inspanning geleverd moeten worden om mensen van buiten Zeeland aan te trekken. De actuele maatschappelijke opgave is het herpositioneren van het Zeeuwse imago zodat mensen Zeeland meer en eerder gaan overwegen als plek om te leven, te werken en te studeren.

Innovatie, valorisatie en ontwikkelkracht

Zeeland heeft een goed klimaat voor ondernemers die met vindingrijkheid en durf innovaties omzetten in concrete producten of diensten. Tegelijk blijkt ook dat investeringen in innovatie en R&D achterblijven bij de rest van Nederland. De innovatiekracht van bedrijven is belangrijk voor de concurrentiekracht van Zeeland. De innovatiekracht van Zeeland moet verder versterkt worden. Belangrijk omdat we op deze wijze de innovatiekracht van de Zeeuwse topsectoren ook gebruiken om grote maatschappelijke uitdagingen aan te pakken. Zo sluiten we aan bij het (missiegedreven) Rijksbeleid.

Transitie naar een duurzame en klimaatneutrale economie

Het verduurzamen van de industrie, maar ook het pakken van kansen door middel van vernieuwing en verduurzaming in bijvoorbeeld de logistiek, de landbouw en de recreatieve sector, is van groot belang voor het economisch perspectief van Zeeland op de (middel)lange termijn. Via het begrotingshoofdstuk Energie en Klimaat wordt hier invulling aan gegeven. Het ontwikkelen van een circulaire en biobased economie vindt u wel in dit begrotingshoofdstuk terug. Het gaat om het sluiten van kringlopen, bij voorkeur op regionale schaal, in combinatie met het waarde-behoud van materialen en het stimuleren van circulariteit in de ketens.

Speerpunten

Terug naar navigatie - Speerpunten

Het versterken van de regionale economie doen we door in te zetten op:

Europa, Rijk en Regio:

  • Uitvoering te geven aan de calls van de Europese programma’s OP-Zuid, POP/NSP/GLB, Interreg Vlaanderen-Nederland en Interreg B en C: bij alle openstellingen zijn Zeeuwse aanvragen gehonoreerd met een subsidiebedrag.
  • Verschillende organisaties te ondersteunen die onderdeel uitmaken van de economische basisinfrastructuur. Bijvoorbeeld NV Economische Impuls Zeeland, EN-Zuid, het Roosevelt Institute for American Studies, Dockwize en Economic Board Zeeland.

Vestigingsklimaat, talent en kennis:

  • Het versterken van het imago van Zeeland als regio om te leven en te werken en het behouden van het sterke imago als toeristische bestemming.
  • Samen met publieke en private partners (ondernemers, onderwijsinstellingen en overheden) te zorgen dat de arbeidsmarkt voldoende goed gekwalificeerde arbeidskrachten biedt. Zo kunnen we voldoen aan de vraag van de Zeeuwse werkgevers.
  • Het fasegewijs realiseren van de Bèta Campus Zeeland rondom de thema’s water, energie en voedsel.
  • De Onderwijs- en kennisinfrastructuur op het gewenste niveau te houden.

Innovatie, valorisatie en ontwikkelkracht:

  • Het verstevigen en uitbouwen van het regionale innovatie-ecosysteem en uitvoering te geven aan het Investeringsfonds Zeeland BV.
  • Het realiseren en versterken van Kennis- en Innovatienetwerken binnen iedere Zeeuwse economische sector.
  • Uitvoering te geven aan de calls van de Europese programma’s OP-Zuid, NSP/GLB, Interreg Vlaanderen-Nederland en Interreg B en C: bij alle openstellingen zijn Zeeuwse aanvragen gehonoreerd met een subsidiebedrag.
  • De concurrentiepositie te verbeteren en werkgelegenheid te behouden.
  • Door in te zetten op innovatie in brede zin, in onder andere de foodsector, kennisontwikkeling, samenwerkingsverbanden en gerichte lobby.

Transitie naar een duurzame en klimaatneutrale economie:

  • Verduurzaming industrie (zie hoofdstuk Energie en Klimaat).
  • Transitie naar circulaire en biobased economie door het sluiten van kringlopen en het benutten van groene grondstoffen.

Reguliere taken

Terug naar navigatie - Reguliere taken

De Provincie zet zich in voor een sterke regionale economie en duurzame economische groei. Om dit te bereiken werkt de Provincie aan het vestigingsklimaat voor bedrijven en werknemers. Een sterke regionale economie kan niet zonder kennis en innovatie. De Provincie zorgt daarom voor goede randvoorwaarden en samenwerking met onderwijs- en onderzoeksinstellingen.

Regio Deal Zeeland: Zeeland in stroomversnelling 2.0

Terug naar navigatie - Regio Deal Zeeland: Zeeland in stroomversnelling 2.0

Investeren in een aantrekkelijk leef- en vestigingsklimaat.

Op 6 juli 2018 heeft de Provincie Zeeland en het Rijk de Regio Deal Zeeland ondertekend. Hiermee stelt het Rijk € 35 miljoen beschikbaar voor het verbeteren van het Zeeuws Leef- en vestigingsklimaat. Het investeringsprogramma bouwt voort op het advies van de commissie Structuurversterking en werkgelegenheid (Balkenende) en het Investeringsprogramma ZiS 1.0. Dit bestaat uit dertien projecten, onderverdeeld naar de ‘pijlers’ Kennis en innovatie, Leefbaarheid en Voorzieningen bedrijven. Een aantrekkelijk leef- en vestigingsklimaat is de basis voor de economie in Zeeland. Het draagt direct bij aan het maatschappelijk effect dat we met het programma Ondernemend Zeeland beogen.

In 2022 zijn de afgesproken doelen uit de Regio Deal grotendeels bereikt. De Rekenkamer van Zeeland constateerde dit jaar dat Zeeland door de Regio Deal in stroomversnelling is geraakt. Het streven is deze Regio Deal eind 2023 af te ronden. De meeste projecten uit de Regio Deal Zeeland zijn inmiddels ingebed in de bestaande structuren. Hiermee leiden incidentele investeringen tot structurele verbetering in de Zeeuwse economische structuur. De Rekenkamer van Zeeland constateert wel dat Zeeland nu niet achterover kan gaan leunen. De brede welvaart in Zeeland staat nog steeds onder druk. 

Maatschappelijk effect

Terug naar navigatie - Maatschappelijk effect

De Provincie Zeeland zet in op versterking van de Zeeuwse economie. Concreet betekent dit:

  • Het versterken van de innovatiekracht van het Zeeuwse bedrijfsleven.
  • Het verhogen van het Bruto Regionaal Product. 
  • Voldoende werkgelegenheid én voldoende arbeidsaanbod op alle niveaus (van laaggeschoold tot wetenschappelijk) Groei van de regionale innovatiekracht met focus op de Zeeuwse economische sectoren.
  • Een sterk imago van Zeeland dat ervoor zorgt dat mensen hier graag komen leven, cultuur beleven, werken en ondernemen en hun vrije tijd in Zeeland willen doorbrengen.
  • Inzet op postcorona maatregelen en energiebesparing om negatieve effecten voor MKB te beperken.

Doelstelling

Terug naar navigatie - Doelstelling

Doelstelling

Terug naar navigatie - Doelstelling

Concurrentiepositie logistiek

Terug naar navigatie - Concurrentiepositie logistiek

Omschrijving (toelichting)

Zonder logistiek staat alles stil is een veel gebruikt motto. De logistieke sector bevindt zich in een groot veranderingsproces, door de energietransitie, digitalisering, robotisering, datamanagement enzovoort. Het is voor het Zeeuwse bedrijfsleven een enorme opgave die ontwikkelingen allemaal in hun bedrijfsvoering te implementeren. Het bedrijfsleven moet wel meegaan in deze ontwikkelingen om hun marktpositie minimaal te behouden.

Kwaliteit (indicator)

O

Kwaliteit (toelichting)

Door personele problemen zijn er minder activiteiten gevoerd dan vooraf gedacht. Daarnaast is ook veel aandacht uitgegaan naar de realisatie van de goederenvervoer corridor Zuid. Waar de samenwerking met de Provincies Noord-Brabant, Zuid- en Noord-Holland, de havenbedrijven Moerdijk,  Rotterdam, Amsterdam en North Sea Port is geëffectueerd. In 2023 wordt deze samenwerking verder ontwikkeld en wordt er met de partners diverse projecten worden uitgevoerd.

Acties

Arbeidsmarkt

Terug naar navigatie - Arbeidsmarkt

Omschrijving (toelichting)

De Zeeuwse arbeidsmarkt is duurzamer en gezonder geworden. Er is een betere aansluiting tussen aanbod van arbeidskrachten en vraag daarnaar van Zeeuwse werkgevers.Hiervoor scherpen we het Aanvalsplan Arbeidsmarkt verder aan en voeren we deze in samenwerking met de triple-helix-partijen uit.

Kwaliteit (indicator)

G

Kwaliteit (toelichting)

Middels diverse activiteiten (zoals opzetten van een arbeidsmarktmonitor, het binden en boeien van jongeren aan Zeeland en het ondersteunen van projecten gericht op duurzame inzetbaarheid en levenslange ontwikkeling van de beroepsbevolking) zijn stappen gerealiseerd om de Zeeuwse arbeidsmarkt duurzamer en gezonder te maken en de aansluiting van vraag en aanbod te verbeteren.

De activiteiten worden steeds, op constructieve wijze, uitgevoerd in nauwe samenwerking met triple helix partijen.  Partijen weten elkaar goed te vinden en bekijken samen hoe landelijke ontwikkelingen in te passen in de duurzame Zeeuwse samenwerking.

Acties

Concurrentiepositie Food

Terug naar navigatie - Concurrentiepositie Food

Omschrijving (toelichting)

a. Eind 2022 is de concurrentiepositie in de aquacultuursector versterkt.
b. Eind 2022 is de werkgelegenheid in de visserij en aquacultuursector minimaal op hetzelfde niveau.

*acties met betrekking tot ‘landbouw ‘staan in het programma natuur en platteland.

Kwaliteit (indicator)

G

Kwaliteit (toelichting)

Op het gebeid van aquacultuur vervult de provincie Zeeland nog altijd een koploper-functie al gaat men hiermee nu ook in Noord-Nederland serieus mee aan de slag. De werkgelegenheid in de visserij in 2022 is op peil gebleven ondanks de negatieve ontwikkelingen. Opgemerkt wordt dat de nabije toekomst er op dat gebied niet rooskleurig uitziet gelet op de saneringsregeling kottervisserij.

Acties

Concurrentiepositie Zeeuwse ondernemers

Terug naar navigatie - Concurrentiepositie Zeeuwse ondernemers

Omschrijving (toelichting)

Eind 2022 heeft behoud van werkgelegenheid en behoud van bedrijven plaatsgevonden.

Eind 2022 is de economische structuur ten behoeve van acquisitie en regionale samenwerking verbeterd ten behoeve van versterken innovatiekracht.

Kwaliteit (indicator)

G

Kwaliteit (toelichting)

Waar 2021 in het teken van Corona stond, volgde in de loop van 2022 de Oekraïne crisis. De acquisitie door Impuls Zeeland heeft in 2022 vijf nieuwe bedrijven voor Zeeland opgeleverd. Twee bedrijven zijn daarnaast voor Zeeland behouden gebleven. Hiermee was 433 FTE werkgelegenheid gemoeid. Het totaal geïnvesteerd vermogen door deze bedrijven bedroeg: € 51.335.000. 

De acquisitiestrategie is (in lijn met provinciaal en landelijk beleid) gewijzigd van “volume to value” met bedrijven die zich richten op vernieuwende, duurzame technologie of industrie en daarmee een aanvulling zijn op het ecosysteem in Zeeland. Impuls Zeeland heeft daarnaast een aantal grotere Zeeuwse bedrijven kunnen helpen met het zoeken naar de juiste locaties en het aanreiken van de correcte informatie inzake incentives en subsidies. 

Acties

Campus Zeeland

Terug naar navigatie - Campus Zeeland

Omschrijving (toelichting)

De Zeeuwse economie is op termijn versterkt en innovatiever geworden. Dit doen we door realisatie van Bèta Campus Zeeland, (economische) kennis- en innovatienetwerken, programma’s en projecten, en door behoud en versterking van onderwijs en onderzoek van PO - WO in Zeeland.

Bèta Campus Zeeland wordt in fases gerealiseerd, samen met het Joint Research Center, de nieuwe opleidingen en onderzoekstrajecten binnen HZ/UAS en UCR (UCR Engineering & Innovation), het Delta Kenniscentrum en de samenwerking met UGent rondom Deltavraagstukken Vlaanderen/Nederland. Focus ligt op de speerpunten Water, Energie en Biobased/Food.

Kwaliteit (indicator)

G

Kwaliteit (toelichting)

Mijlpalen van de gefaseerde ontwikkeling van de Bèta Campus waren in 2022 de opening van het Joint Research Center en het gezamenlijke businessplan van de zes founders van het Delta Climate Center (DCC) dat in juli 2023 van start zal gaan. Onderdeel van het DCC wordt onder meer het onderzoeksprogramma van de Vlaams-Nederlandse samenwerking en een aantal nieuw te ontwikkelen opleidingen bij Scalda en HZ rondom water, energie en voedsel. Hiermee ontstaat stapsgewijs een consistent onderwijsonderzoeks-center, rondom transities ten behoeve van een klimaatbestendige en welvarende Delta.

De Kennis- en Innovatienetwerken zijn verder versterkt, hebben projecten en programma's ontwikkeld  en zijn steviger verbonden met elkaar en de regionale opgaven. Projecten binnen het onderwijs (RIAS, VO-ZeeuwsVlaanderen, onderzoeken opties internationalisering) dragen bij aan een stevige Zeeuwse onderwijsonderzoek-infrastructuur.

Om focus en samenhang aan te brengen tussen de verschillende programma’s, initiatieven, instellingen en organisaties die de laatste tijd ontwikkeld en/of versterkt zijn en een rol spelen in het eco-innovatiesysteem is er  gestart met  het verkennen van de mogelijkheid om een Campus-Innovatie Cluster in Zeeland op te zetten. Dit zou tevens tot verdere groei kunnen leiden van kennisintensieve werkgelegenheid,  de maatschappelijke impact van onderzoek, de verbinding van onderwijs en beroepspraktijk en de leefbaarheid in Zeeland (aantrekking studenten & onderzoekers, toename voorzieningen voor studenten, inwoners). Kortom: tot een verdere versterking en innovatie van de Zeeuwse economie.

Acties

Innovatie infrastructuur en - fondsen

Terug naar navigatie - Innovatie infrastructuur en - fondsen

Omschrijving (toelichting)

Eind 2022 zijn er nieuwe innovaties gerealiseerd en is vergroting van de concurrentiekracht van bedrijven in Zeeland tot stand gekomen.

In het kader van 'Wind in de zeilen' vergroot het Rijk haar inbreng in het Investeringsfonds Zeeland (AGIO-storting). Hierdoor is het investeringsvermogen vergroot. Jaarlijks stort het Rijk € 5 mln (2020-2023). 

Kwaliteit (indicator)

G

Kwaliteit (toelichting)

In het kader van 'Wind in de zeilen' vergroot het Rijk haar inbreng in het Investeringsfonds Zeeland (AGIO-storting). Hierdoor is het investeringsvermogen vergroot.  Stortingen verlopen conform schema.

Acties

Marketing en Imago

Terug naar navigatie - Marketing en Imago

Omschrijving (toelichting)

Het herpositioneren van het Zeeuwse imago zodat mensen Zeeland meer en eerder gaan overwegen als plek om te recreëren, verblijven, leven, werken en studeren. Dit blijft nog steeds een belangrijke opgave.

Een sterker Zeeuws imago helpt bij het aantrekken van toeristen, arbeidskrachten, inwoners en nieuwe bedrijven. De beoogde oprichting van een organisatie voor regiomarketing in 2021 is niet doorgegaan. De de uitvoering van de regiomarketing blijft in 2022 voortgezet worden binnen de Provinciale organisatie. Een team van gespecialiseerde medewerkers werkt hier vanuit een gemeenschappelijke basis aan (merk- en marketingstrategie etc.). Zij werken aan de positionering van Zeeland vanuit een samenhangende visie op het toepassen van technologie en het gebruik van data.

Kwaliteit (indicator)

G

Kwaliteit (toelichting)

In 2022 is de uitvoering van de regiomarketing uitgevoerd vanuit de provinciale organisatie. Ook is een traject gestart om met een nieuwe positioneringsstrategie te werken aan het herpositioneren van het Zeeuwse imago.

Acties

Circulaire economie

Terug naar navigatie - Circulaire economie

Omschrijving (toelichting)

Een Zeeuwse vitale economie met circulaire verdienmodellen die is gerealiseerd door het stimuleren van samenwerking in ketens waarbij kringlopen maximaal worden gesloten met bij voorkeur hernieuwbare , groene grondstoffen. Hergebruik van grondstoffen is verbeterd en biomassa wordt verwerkt tot hernieuwbare biobased grondstoffen.

Kwaliteit (indicator)

G

Kwaliteit (toelichting)

Acties

Trendindicatoren

Terug naar navigatie - Trendindicatoren
Trendindicatoren 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022
Beroepsbevolking 195.000 192.000 197.000 197.000 197.000 199.000 207.000
Saldo in- en uitgaande pendel -16.900 -18.400 -17.900 -17.600 n.n.b. n.n.b. - 11.000

Hoog opgeleide beroepsbevolking 

(% van 15 - 75 jarigen)

48.000 52.000 54.000 52.000 52.000 ---

Zeeuws-Vlaanderen:

23,5%

Overige Zeleand:

28,4%

Spanningsindicator vraag/aanbod arbeidsmarkt (Q1) 1,29 2,29 3,21 4,32 2,02 1,98 5,88
Huishoudensinkomen (gemiddeld besteedbaar) 39.800 40.900 41.600 43.100 n.n.b. n.n.b. 45.400

 

Doelindicatoren

Terug naar navigatie - Doelindicatoren

Doelindicatoren

Indicator 

Stand 2019

Stand 2020

Stand 2021

Stand 2022

Streefwaarde 2021

Streefwaarde 2022

Einddoel

Werkloosheid

 

2,8%

3%

3,3%

3,2%

3%

3%

3%

Werkgelegenheid (LISA/CBS)

 

184.000

184.500

191.600

nnb

184.000

185.000

185.000

Werkgelegenheid groei in % (LISA/CBS)

% bruto arbeidsparticipatie (werkgelegenheid) ten opzichte van de totale beroepsbevolking in de leeftijd van 15–75 jaar (conform CBS-definitie)

2,2%

0,3%

3,8%

nnb

0,5% p.j.

0,5% p.j.

0,5% p.j.

Bruto Regionaal Product (CBS) in €

 

14.391.000.000

13.945.000.000

13.995.000.000

nnb

13.579.000.000

1,5% p.j.

1,5% p.j.

Bruto Regionaal Product groei in % * (CBS)

% toename van het bruto regionaal product (BRP) ten opzichte van het voorgaande jaar

0,8%

-3,1%

-1,7%

nnb

1,0%

1,5% p.j.

1,5% p.j.

 

Wat mag het kosten?

Terug naar navigatie - Wat mag het kosten?
Bedragen x €1.000
Exploitatie Begroting 2022 Wijzigingen C2022 Begroting 2022 NW Rekening 2022 Restant
Lasten
040101 Arbeidsmarkt 355 486 841 749 -93
040102 Concurrentiepositie food 315 -136 180 127 -52
040103 Concurrentiepositie Zeeuwse ondernemers 2.511 314 2.824 2.615 -209
040104 Campus Zeeland 0 897 897 611 -287
040105 Innovatie-infrastructuur en -fondsen 4.766 796 5.563 5.131 -431
040106 Marketing en Imago 1.409 -103 1.305 1.075 -230
040107 Circulaire economie 798 52 850 828 -22
040108 Concurrentiepositie 253 0 253 173 -80
049999 Ambtelijke inzet 4.853 190 5.043 5.215 173
Totaal Lasten 15.260 2.497 17.756 16.524 -1.232
Baten
040101 Arbeidsmarkt 0 55 55 74 19
040103 Concurrentiepositie Zeeuwse ondernemers 0 0 0 0 0
040105 Innovatie-infrastructuur en -fondsen 361 883 1.245 1.206 -39
040106 Marketing en Imago 0 38 38 45 7
040107 Circulaire economie 0 0 0 12 12
Totaal Baten 362 977 1.338 1.337 -1
Gerealiseerd saldo van baten en lasten -14.898 -1.520 -16.418 -15.187 1.231
Onttrekkingen
980499 Bestemmingsreserves-Pr.4 -1.631 -9.305 -10.936 -10.936 0
Toevoegingen
980499 Bestemmingsreserves-Pr.4 1.971 7.395 9.365 9.640 275
Mutaties reserves -340 1.910 1.570 1.295 -275