Uitgaven

5,62%
€ 22.690
x €1.000
5,62% Complete

Inkomsten

2,14%
€ 8.643
x €1.000
2,14% Complete

Saldo

0%
€ -14.046
x €1.000

4 Programma Ondernemend Zeeland

Uitgaven

5,62%
€ 22.690
x €1.000
5,62% Complete

Inkomsten

2,14%
€ 8.643
x €1.000
2,14% Complete

Saldo

0%
€ -14.046
x €1.000

Inleiding en ontwikkelingen

Terug naar navigatie - 4 Programma Ondernemend Zeeland - Inleiding en ontwikkelingen

Zeeland scoort op dit moment goed op economische cijfers zoals het bruto regionaal product, het werkloosheidscijfer en het inkomen per hoofd van de bevolking. Tegelijkertijd staat de Zeeuwse economie voor grote uitdagingen, zoals de krappe arbeidsmarkt, de plannen voor twee nieuwe kerncentrales en de transitie naar een klimaat neutrale economie. Sommige gebieden binnen Zeeland scoren niet hoog op brede welvaart en er zijn aspecten waar heel Zeeland laag scoort. Economische structuurversterking blijft dus belangrijk. Hiervoor is meer massa nodig. Met Zeeland 2050 is de ambitie uitgesproken om dit te realiseren.

Drie grote uitdagingen vormen de basis voor onze economische inzet: 

  • Het trekken en ontwikkelen van talent: de arbeidsmarkt in Zeeland is al decennialang erg krap en er is in Zeeland een gebrek aan universitair onderwijs en onderzoek. Vergrijzing en ontgroening zijn bedreigingen voor een vitale economie.
  • Een vitaal economisch “ecosysteem”. Door gebrek aan massa is het in Zeeland geen vanzelfsprekendheid dat bedrijven, onderwijsinstellingen en maatschappelijke organisaties met wederzijds profijt kunnen samenwerken. Innovaties, stevige kennisnetwerken maar ook ruimte voor bedrijven en bereikbaarheid zijn belangrijk.
  • De energietransitie: Bedrijven krijgen te maken met andere grondstoffen en energievormen. Hier te laat op inspelen kan leiden tot grote schade in de toekomst. Anderzijds is het ook een kans voor veel bedrijven en (nieuwe) sectoren om op in te spelen.

Speerpunten

Terug naar navigatie - 4 Programma Ondernemend Zeeland - Speerpunten

Het versterken van de regionale economie doen we door in te zetten op: 

Europa, Rijk en Regio 
De opgaven in Zeeland zijn groot. Dat kan de provincie niet alleen dragen, daarvoor is financiële hulp van en samenwerking nodig met Europa, het Rijk en de regio. Daarnaast is investeren in economische ontwikkeling op zichzelf niet voldoende om concurrerend te blijven en Zeeland te behouden als aantrekkelijke leef- en werkomgeving. Ook hiervoor is samenwerking nodig met het Rijk en de regio gericht op sociaal-economische ontwikkeling, brede welvaart, leefbaarheid en vestigingsklimaat. Onze inzet:

  • Het voeren van een gezamenlijke lobby.
  • De inzet van een groot aantal subsidies en financieringen op Europees, nationaal en regionaal niveau.
  • Het aangaan van regionale en/of grensoverstijgende samenwerkingen die de aanpak van Zeeuwse transities helpen versnellen.

De belangrijke onderleggers hiervoor zijn de RIS-3, Zeeland in Stroomversnelling, het Missiegedreven Topsectoren- en Innovatiebeleid en mogelijke in de toekomst de uitkomsten van Elke Regio Telt.

Vestigingsklimaat, talent en kennis:
Een gezonde economie heeft een passende infrastructuur voor onderwijs, gekwalificeerd personeel en bedrijven/ ondernemers nodig. Onze inzet: 

  • Het versterken van het imago van Zeeland als regio om te leven en te werken. Het behouden van het sterke imago als toeristische bestemming.
  • Samen met publieke en private partners (ondernemers, onderwijsinstellingen en overheden) te zorgen dat de arbeidsmarkt voldoende goed gekwalificeerde arbeidskrachten biedt.
  • Het doorontwikkelen van Campus Zeeland, met focus op de thema’s water, energie en voedsel.
  • De onderwijs- en kennisinfrastructuur versterken door het aantrekken van universitair onderwijs op onderwerpen die het DNA van Zeeland raken.

Innovatie, valorisatie en ontwikkelkracht
Zeeland heeft een goed klimaat voor vindingrijke ondernemers die innovaties omzetten in concrete producten of diensten. Tegelijk blijven we nog achter bij de rest van Nederland. Onze inzet: 

  • Het verstevigen en uitbouwen van het regionale innovatie-ecosysteem.
  • Het versterken van de financieringsketen en door middel van revolverend financieren een bijdrage leveren aan de structuurversterking van de Zeeuwse economie.
  • Het realiseren en versterken van Kennis- en Innovatienetwerken binnen iedere Zeeuwse economische sector, met speciale aandacht voor het toekomstbestendig maken van het mkb in Zeeland op het gebied van digitalisering.
  • De concurrentiepositie te verbeteren en werkgelegenheid te behouden.
  • Inzetten op kansen voor het mkb binnen de sectoren (maritieme) maakindustrie en defensie en daardoor bijdragen aan de strategische autonomie van Nederland.

Transitie naar een duurzame en klimaatneutrale economie 
Voor de Zeeuwse economie zijn vernieuwing en duurzamer maken van onze sectoren belangrijk. Onze inzet: 

  • Verduurzaming industrie (zie ook programma 'Energie en klimaat').
  • Het goed inpassen van de kernenergieambities van het Rijk.
  • Verandering naar een circulaire en biobased economie door het sluiten van kringlopen en het benutten van groene grondstoffen. 

Reguliere taken

Terug naar navigatie - 4 Programma Ondernemend Zeeland - Reguliere taken

De Provincie zet zich in voor een sterke regionale economie en duurzame economische groei. Om dit te bereiken werkt de Provincie aan het vestigingsklimaat voor bedrijven en werknemers. Een sterke regionale economie kan niet zonder kennis en innovatie. De Provincie zorgt daarom voor goede randvoorwaarden en samenwerking met onderwijs- en onderzoeksinstellingen. 

Maatschappelijk effect

Terug naar navigatie - 4 Programma Ondernemend Zeeland - Maatschappelijk effect

De Provincie Zeeland zet in op versterking van de Zeeuwse economie en de brede welvaart van de Zeeuwen. Dit betekent een combinatie van: 

  • Het versterken van de innovatiekracht van het Zeeuwse bedrijfsleven met focus op de Zeeuwse economische sectoren.
  • Het verhogen van het Bruto Regionaal Product.
  • Voldoende werkgelegenheid én voldoende arbeidsaanbod op alle niveaus (van laaggeschoold tot wetenschappelijk).
  • Een sterk imago van Zeeland dat ervoor zorgt dat mensen hier graag komen leven, werken en ondernemen.
  • Inzetten op de transitie naar een duurzame en circulaire economie. 

Trendindicatoren

Terug naar navigatie - 4 Programma Ondernemend Zeeland - Trendindicatoren
Trendindicatoren 2022 2023 2024 2025 streefwaarde 2026
Beroepsbevolking (CBS) 199.000 207.000 212.000 212.000 (Q1) 210.000
Werkgelegenheid (arbeidsplaatsen bron: LISA)  191.600 196.028 199.466 nnb 198.000
Werkgelegenheid in groei (LISA) 
1,2%

0,2%

-0,7%

nnb

1%

Werkloosheid (CBS) 
2,9%

2,5%

2,8%

3,3% (Q1)

2,7%

Bruto-arbeidsparticipatie % 
74%

74,2%

74%

75%

75%

Spanningsindicator vraag/aanbod arbeidsmarkt (UWV) 6,52 zeer krap (Q4) 

5,23 zeer krap (Q4) 

4,55 zeer krap (Q4)

4,63 zeer krap (Q1)

4 krap

Regionaal economische groei in % (CBS): 
Zeeuws-Vlaanderen Overige Zeeland 

 


-3% 
+5% 




-5,5% 
1,1%  




1,3%
2%  




nnb 

nnb 

 

 

1%
3%

Bruto regionaal product (verplicht) Betreft % toename van het bruto regionaal product (BRP) ten opzichte van het voorgaande jaar. 

nnb nnb nnb nnb Onduidelijkheid over beschikbaarheid van dit cijfer, maar wel verplicht

Verleende Europese subsidies (2021-2027, cumulatief)  

 nnb nnb 30.478.64 86.000.000 (Q1)  werken niet met streefwaarden

Doelindicatoren

Terug naar navigatie - 4 Programma Ondernemend Zeeland - Doelindicatoren

Doelindicator

Stand 2023

Stand 2024

 

Stand 2025

Streefwaarde 2026

Nieuwe bedrijfsvestigingen (via Impuls)

  6 2 (tot nu toe) Stroomgebrek maakt voorspelling lastig 
Innovatie-index (2-jaarlijkse EU-cijfer waarbij regio’s worden vergeleken ten opzichte van EU-27 landen)     2-jaarlijkse cijfers, niet in 2024  107, strong 2-jaarlijkse cijfers, niet in 2026 
Aantal Europese programma's waarbij we in de governance betrokken zijn  8

7

POP3/NSP 
OP-zuid 
JTF 
Interreg Vlaanderen- Nederland 
Interreg NWE 
Interreg Europe 
Interreg North Sea

7

POP3/NSP 
OP-zuid 
JTF 
Interreg Vlaanderen- Nederland 
Interreg NWE 
 Interreg Europe 
Interreg North Sea

7

POP3/NSP 
OP-zuid 
JTF 
Interreg Vlaanderen- Nederland 
Interreg NWE 
Interreg Europe 
Interreg North Sea 

Totaal beschikbaar bedrag in de 5 investeringsprogramma's

(Wind in de Zeilen, Gebiedsinvesteringen Netten op Zee 1e en 2e tranche, Regiodeal North Sea Port District, Zeeland/Zeeuws-Vlaanderen (nieuwe Regiodeal).

 

 € 687,5 miljoen 

 € 737,5 miljoen 

 € 793 miljoen

Imago (ranking Nederlandse provincies, Beerda Consultancy)

9 9 5 5

Vissersvloot

135 135 130 130

Doelstelling

Terug naar navigatie - 4 Programma Ondernemend Zeeland - Doelstelling

Doelstelling

Terug naar navigatie - 4 Programma Ondernemend Zeeland - Doelstelling

Europa, Rijk en Regio

Terug naar navigatie - 4 Programma Ondernemend Zeeland - Doelstelling - Europa, Rijk en Regio

Om innovatie te stimuleren zijn subsidies nodig (Europees, nationaal en provinciaal). Ook fondsen die geld lenen helpen bij innovatie. Dit doen we door: 

  • Deelname aan de governance structuur van de Europese subsidieprogramma’s OP Zuid, Just Transition Fund, Interreg Vlaanderen-Nederland en Interreg B en C, NSP-GLB (Inclusief LEADER).
  • Aanjagen en ondersteuning bieden aan Zeeuwse organisaties bij het verwerven van (Europese) fondsen, samenwerken en kennisdelen met organisaties over de grens; we willen de mogelijkheden van deze programma’s maximaal benutten voor Zeeland. Via onder andere het Straits Comité en Euregio Scheldemond.
  • Voorbereiding en inzet Zeeland voor Toekomstig Cohesiebeleid na 2027.
    Grensoverstijgende samenwerking en de lobby in Brussel wordt ingezet om Zeeuwse uitdagingen sneller, effectiever of efficiënter aan te pakken en innovatie te stimuleren en innovaties te implementeren.
  • Verschillende organisaties te ondersteunen die onderdeel uitmaken van de economische basisinfrastructuur. Bijvoorbeeld NV Economische Impuls Zeeland, EN-Zuid, het Roosevelt Institute for American Studies, Dockwize en Economic Board Zeeland. En het implementeren van diverse regelingen zoals Zeeland in Stroomversnelling (ZIS) en MIT Zuid.

Acties

Innovatie, valorisatie en ontwikkelkracht

Terug naar navigatie - 4 Programma Ondernemend Zeeland - Doelstelling - Innovatie, valorisatie en ontwikkelkracht

Bedrijven moeten innoveren om concurrerend te blijven. Om te kunnen innoveren, hebben ze kennis, technologische infrastructuur en investeringsmiddelen nodig. We ondersteunen bedrijven door deze basisvoorwaarden te bieden. Specifiek richten we ons ook op de concurrentiepositie van het mkb, met speciale aandacht voor familiebedrijven en digitalisering en werken we aan het versterken van de mkb-dienstverlening. Op het gebied van visserij willen we stappen zetten in de richting van een economisch gezonde en duurzaam opererende visserijsector. We zetten in op een sector die goed en modern is toegerust en in zijn bedrijfsvoering rekening houdt met natuurwaarden. 
Elders in deze begroting vindt u onze doelen ten aanzien van toerisme (programma 2) en landbouw (programma 3).

Acties

Transitie naar een duurzame en klimaatneutrale economie

Terug naar navigatie - 4 Programma Ondernemend Zeeland - Doelstelling - Transitie naar een duurzame en klimaatneutrale economie

Alle sectoren, waaronder industrie, mobiliteit, bouw en energie, streven naar 55% CO2-reductie in 2030 en klimaatneutraliteit in 2050. Het verduurzamen van de industrie en het benutten van kansen in logistiek, bouw en mkb zijn cruciaal voor de economie van Zeeland.

Duurzame en Klimaatneutrale Industrie

Voor 2050 moet de Zeeuwse industrie overschakelen naar duurzame energie en grondstoffen. De mogelijke bouw van nieuwe kerncentrales in Borssele kan hierbij bijdragen, evenals de ontwikkeling van een waterstofhub en een nucleair kenniscentrum.

Het Rijk heeft naast de aanvankelijke voorkeurslocatie Borssele, afgelopen jaar ook Vlissingen en Terneuzen aangewezen als zoekgebied binnen Zeeland voor de bouw van twee nieuwe kerncentrales. Daarnaast onderzoekt het Rijk ook of bedrijfsduurverlenging van de huidige kerncentrale mogelijk is.

Circulaire Economie
Doel is om in 2050 een circulaire economie te bereiken, waar grondstoffen en producten continu worden hergebruikt. In Zeeland liggen kansen vooral in (wegen)bouw, industrie, havens en mkb. Maatschappelijk Verantwoord Inkopen stimuleert duurzamer marktgedrag in Zeeland. In een circulaire economie gaan we zuinig en slim om met grondstoffen, producten en afvalstoffen. Dit is belangrijk om de afhankelijkheid van andere landen voor wat betreft grondstoffen te verkleinen en om een schonere en gezondere wereld te realiseren waarin we mens en milieu beter beschermen.

Acties

Vestigingsklimaat, imago en talent

Terug naar navigatie - 4 Programma Ondernemend Zeeland - Doelstelling - Vestigingsklimaat, imago en talent
  • Het trekken, vasthouden en ontwikkelen van talent is een belangrijk onderdeel van het verbeteren van het Zeeuwse vestigingsklimaat. De focus ligt op onderwijs door het versterken van Campus Zeeland, het Delta Climate Center, en samenwerkingen met onderwijs- en onderzoeksinstellingen. Doel is een hoogwaardig onderwijs- en kennisaanbod te creëren, zowel voor reguliere als nicheopleidingen. We werken samen met partners aan de doelen uit de Strategische Onderwijs- en Onderzoeksagenda van Campus Zeeland.
  • Onder andere via het ‘Aanvalsteam Arbeidsmarkt’ wordt ingezet op een conjunctuurbestendige arbeidsmarkt, die kan voldoen aan de vraag naar voldoende gekwalificeerde arbeidskrachten voor ons bedrijfsleven.
  • We werken met diverse organisaties en bedrijven samen om het imago van Zeeland te verbeteren met de merkstrategie ‘Bouwen aan de delta van de toekomst’. Zeeland heeft een sterk imago onder toeristen, maar het imago voor wonen, werken en studeren blijft achter bij de kwaliteiten die wij als Zeeuwen al lang kennen. We willen voorkomen dat dit een economische belemmering wordt. Zeeland is aantrekkelijk om te leven, werken, studeren, ondernemen en recreëren, maar dit willen we buiten Zeeland beter onder de aandacht brengen.

Acties

Wat mag het kosten?

Terug naar navigatie - 4 Programma Ondernemend Zeeland - Wat mag het kosten?
Bedragen x €1.000
Exploitatie Begroting 2026
Lasten
040109 Vestigingsklimaat, imago en talent 4.764
040110 Innovatie, valorisatie en ontwikkelkracht 10.528
040111 Transitie naar een duurzame en klimaatneutrale economie 889
040112 Europa, Rijk en Regio 3.191
049999 Ambtelijke inzet 3.197
Totaal Lasten 22.570
Baten
040110 Innovatie, valorisatie en ontwikkelkracht 2.060
040111 Transitie naar een duurzame en klimaatneutrale economie 595
040112 Europa, Rijk en Regio 986
Totaal Baten 3.641
Totaal begrote baten en lasten -18.929
Onttrekkingen
980499 Bestemmingsreserves-Pr.4 -5.002
Toevoegingen
980499 Bestemmingsreserves-Pr.4 120
Totaal begrote reserves 4.882