2 Programma Woonplaats Zeeland

Zeeland heeft een unieke ligging tussen water en land. Dit maakt Zeeland tot een bijzondere plek om te wonen, te werken en te recreëren. Onze delta zorgt voor rijkdom en vormt onze leefomgeving. Het programma Woonplaats Zeeland richt zich op het behoud en het versterken van onze leefomgeving. We zorgen voor voldoende ruimte en mogelijkheden om te wonen, werken en recreëren. Daarnaast vraagt het Rijk een bijdrage van Zeeland aan de landelijke doelen, zoals bijvoorbeeld voor de energievoorziening. Dat zorgt soms voor spanningen. We moeten ons steeds afvragen welke ontwikkelingen gewenst zijn en in Zeeland passen. Waar kunnen woningen, bedrijven, recreatieactiviteiten en infrastructuur hun plaats vinden, en waar niet? Wat is nodig om de leefbaarheid en voorzieningen op korte en langere termijn te behouden en verbeteren? Wat zijn de effecten op milieu, landschap en leefbaarheid op korte en langere termijn? Aan dit soort vragen en opgaven werken we in het programma Woonplaats Zeeland en dit doen we niet alleen. We werken hierbij samen met andere overheden, maatschappelijke organisaties en marktpartijen.

De doelen en de ambities voor de lange termijn staan in de Zeeuwse Omgevingsvisie. Dit vormt samen met het Milieuprogramma het belangrijkste beleidskader van het programma Woonplaats Zeeland.

Recreatie en Toerisme

• Opleveren van nieuw beleid voor logiesaccommodaties.
• Het realiseren van meer groene recreatieruimte voor zowel inwoners als bezoekers, Bijvoorbeeld om te wandelen en fietsen, ook rondom nieuwe woonwijken.
• Stimuleren van een divers vrijetijdsaanbod voor spreiding van toerisme in ruimte en tijd.
• Uitvoering toeristische promotie volgens de toeristische marketingstrategie Bestemming Zeeland 2035/Zeeland 2050.
• Innovatie en verduurzaming van de vrijetijdssector door het ‘Aanjaagprogramma Innovatie/Verduurzaming 2025-2027’.
• Doorontwikkeling data en kennis over de vrijetijdssector en dit breed delen met overheden, ondernemers, inwoners en volksvertegenwoordigers.
  

Milieu

• Permanente verbetering van luchtkwaliteit.
• Het zoveel mogelijk beperken van risico's die verbonden zijn aan de opslag, productie, bewerking en het transport van gevaarlijke stoffen, binnen de grenzen van onze bevoegdheid. 
• Het verbeteren van de waterkwaliteit door reguleren indirecte lozingen.
• Zeer zorgwekkende stoffen/ PFAS.
• Uitvoering geven aan het plan van aanpak Robuuste RUD. 

Omgevingswet en ruimtelijke ordening

• De organisatie werkt “omgevingswetbewust”.
• Digitalisering die inwoners en initiatiefnemers helpt.

Wonen en bedrijventerreinen

• Realiseren ambities en doelen Woonagenda en Woondeal met gemeenten, Rijk en marktpartijen.
• Met gemeenten werken aan voldoende ontwikkelruimte voor bedrijventerreinen en verduurzamen van bestaande bedrijventerreinen.

• Zeeuwse Omgevingsvisie
• Omgevingsverordening Zeeland
• Verordening kwaliteit vergunningverlening, toezicht en handhaving omgevingsrecht Zeeland 2016
• Milieuprogramma 2023-2027
• VTH Programma Schoon, gezond en veilig Zeeland (operationeel beleid Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving) 2021
• Woondeal 2023 en Zeeuwse woonagenda
• Toekomstbeeld Bestemming Zeeland 2030

Milieu 

• Vergunningverlening, toezicht en handhaving bij bedrijven en activiteiten waarvoor de Provincie bevoegd gezag is en taken die daarmee samenhangen. 
• Accounthouderschap van de RUD Zeeland en de DCMR. 
• Interbestuurlijk toezicht Omgevingsrecht. 
• Nazorg gesloten stortplaatsen. 
• Coördinatie uitvoering VTH-taken binnen Zeeland. 

Ruimtelijke kwaliteit

• Overleg over ruimtelijke plannen met betrokken bestuursorganen.
• Toezicht op huisvesting statushouders.

Recreatie en toerisme: Bestemming Zeeland 2035/Zeeland 2050
De vrijetijdssector is belangrijk voor welzijn en geluk van inwoners en gasten en de leefomgeving én economie van Zeeland 
De vrijetijdssector is en blijft ook in de toekomst belangrijk voor Zeeland. Toeristische voorzieningen, horeca en infrastructuur zijn beschikbaar voor onze inwoners. Door toerisme is het voorzieningenniveau in Zeeland hoog en daarvan profiteren onze inwoners het hele jaar door.
Ook economisch profiteert Zeeland van recreatie en toerisme. De vrijetijdssector biedt veel werkgelegenheid. De totale bestedingen in Zeeland voor verblijf en dagactiviteiten bedragen ongeveer € 3,4 miljard per jaar. De directe werkgelegenheid omvat 17.895 banen. Daarmee is de vrijetijdssector één van de topsectoren in Zeeland.

Meer recreatieruimte, kwaliteit in vrijetijdsaanbod en balans tussen levendigheid en rust 
De druk op de ruimte neemt toe, onder andere door een toename van het aantal inwoners en bezoekers. Dat heeft grote gevolgen. Zowel inwoners als bezoekers hebben behoefte aan meer (groene) recreatieruimte. Bijvoorbeeld om te wandelen en fietsen, ook rondom nieuwe woonwijken. Daarom benoemden provincies en de Landelijke Raad voor Recreatie en Toerisme het creëren van meer recreatieruimte, een kerndoel. Het creëren van meer (groene) recreatieruimte nemen we mee in gebiedsontwikkelingen. Daarbij richten we ons op het versterken van niet-beschermde natuur (natuurinclusiviteit) én landschap dat door inwoners en gasten kan worden beleefd.
We voeren het nieuwe ‘Aanjaagprogramma Innovatie/Duurzaamheid 2025-2027’ voor recreatiebedrijven uit om de kwaliteit in het vrijetijdsaanbod verder te versterken. Hieraan koppelen we  duidelijk beleid voor logiesaccommodaties. Kwaliteit en niet kwantiteit, staat wederom voorop. Dit vraagt ook om toekomstbestendige bedrijfsplannen voor de vrijetijdssector. We hebben, gelet op de behoeften van ondernemers, hierin aandacht voor optimaal ruimtegebruik, financieringsmogelijkheden, een onderscheidend en divers aanbod, klimaatadaptatie, aanpak van netcongestie en personeelstekort.
De verwachting tot 2035 is dat vooral dagbezoekers en recreatieactiviteiten door eigen inwoners de komende jaren blijven groeien. Groei van recreatieactiviteiten heeft  invloed op infrastructuur, voorzieningen, natuur en landschap. In sommige kustgebieden is er in bepaalde perioden veel recreatie, waardoor de druk op de omgeving of natuur te hoog kan worden. Het stimuleren van een breder en over Zeeland verspreid aanbod van vrijetijdsvoorzieningen kan bezoekers verleiden om ook plekken buiten de kust te bezoeken. Dit verbetert de leefbaarheid voor onze inwoners, voorziet in de behoefte aan goede vrijetijdsbeleving en draagt bij aan bescherming van  gevoelige natuur.  We hanteren daarom  een  toeristische marketingstrategie waarin we meer van Zeeland laten zien dan alleen de kust. 

Samenwerkingskansen met veel andere opgaven
Door de hierboven beschreven punten uit te werken kunnen we Zeeland ook als aantrekkelijke woonprovincie versterken. We verwachten een bijdrage van de vrijetijdssector aan transities zoals: klimaatadaptatie, energietransitie, afvalreductie en circulair bouwen, natuurinclusiviteit en biodiversiteit en de zoetwateropgave

Nieuwe Zeeuwse Kennisagenda 2025-2027
De complexiteit van opgaven vraagt om goede dataverzameling, kennis en vaardigheden om daarop in te spelen. Dit doen we met een ‘Zeeuwse Kennisagenda 2025-2027’. Het Kenniscentrum Kusttoerisme deelt belangrijke onderzoeksresultaten met overheden, ondernemers en volksvertegenwoordigers.

Doelstellingen Bestemming Zeeland 2035/Zeeland 2050
Met onze Zeeuwse partners werken we aan de opgaven voor recreatie en toerisme vanuit een nieuw programma: Bestemming Zeeland 2035. We werken daarmee toe naar Zeeland 2050, met als tussenstap 2035., Daarbij letten we op de toeristische prognoses die beschikbaar zijn tot 2035. Het nieuwe programma voor recreatie en toerisme  gaat uit van een positieve bijdrage aan omgeving en samenleving, een toekomstbestendige en duurzame vrijetijdssector en een divers en breed verspreid aanbod aan vrijetijdsvoorzieningen voor een optimale jaarrond beleving, zowel in de verschillende regio’s als in de Zeeuwse steden.

In 2026 werken we twee jaar onder de Omgevingswet. De Omgevingswet maakt het makkelijker voor inwoners en bedrijven om een vergunning aan te vragen en om te zien wat er op een bepaalde plek wel en niet mag. Dit kan via het (digitale) Omgevingsloket. Daarin laten de overheden samen aan de buitenwereld zien dat ze één overheid vormen. 

Hiervoor is het belangrijk dat:

• De overheden onderling goed samenwerken.
• De overheden samen beleid voor de omgeving opstellen.
• Alle regels en beleid voor de fysieke leefomgeving in het Omgevingsloket staan en makkelijk vindbaar zijn.
• De functionaliteit van het Omgevingsloket verder wordt verbeterd.

Het Rijk geeft een belangrijke rol aan de provincies bij de ruimtelijke inpassing van nationale belangen in de regio. We stemmen dit met het Rijk af en maken afspraken over uitvoering en investeringsbeslissingen. In het ruimtelijk arrangement en de uitvoeringsagenda van het NOVEX-gebied North Sea Port District zijn afspraken gemaakt over de ruimtelijke keuzes die nodig zijn om regionale en nationale doelen te behalen. Hierbij gaat het om afspraken over belangrijke zaken zoals de ruimtelijke gevolgen van de energietransitie, de inrichting van het landelijk gebied, wonen en mobiliteit.

Een passende duurzame woning en een prettige woonomgeving

De Zeeuwse Woondeal en de Zeeuwse Woonagenda vormen de gezamenlijke uitvoeringsagenda voor Rijk, Provincie en gemeenten voor nieuwbouw en voor het verbeteren van de bestaande woningvoorraad. De opgave is aanzienlijk en verschilt per regio. Dit is in beeld gebracht in het Kwalitatief Woononderzoek 2024. De opgaven in de Zeeuwse Woonagenda en Woondeal pakken we samen met gemeenten, corporaties en marktpartijen aan. De Provincie ondersteunt dit met de inzet van een aantal subsidieregelingen. Dit zijn:

• Subsidie voor hergebruik van leegstaande panden voor wonen.
• Ondersteuning voor flexibele woonvormen.
• Subsidie voor gebiedsgerichte projecten voor wonen.
• Subsidies voor voorbereiding van woningbouwplannen.

Met de subsidie voor hergebruik van leegstaande panden gaan we de leegstand in commercieel en maatschappelijk vastgoed tegen. Ondersteuning voor flexibele woonvormen is gericht op specifieke doelgroepen als starters of voor tijdelijke woonbehoeften. Door gebiedsgerichte projecten versnellen we de bouw van woningen en verbeteren we de ruimtelijke kwaliteit in de bebouwde omgeving. Om de voorbereiding van woningbouwplannen te versnellen ondersteunen we gemeenten bij de tijdelijke inhuur van deskundigheid.

We werken aan het beschikbaar hebben van voldoende ruimte voor havenontwikkeling en bedrijven. De Provincie stelt hiervoor regelmatig een behoefteprognose voor bedrijventerreinen op. Deze vormt de basis voor de regionale bedrijventerreinenprogrammering van de gemeenten. We zetten ons met de gemeenten in voor het toekomstbestendig maken van bedrijventerreinen. In samenwerking met Impuls Zeeland en met steun van de Rijksoverheid werken we aan een meerjarig programma voor de verduurzaming van bedrijventerreinen. De Provincie ondersteunt de gemeenten hierbij met twee subsidieregelingen voor het opstellen en uitvoeren van plannen voor de kwaliteitsverbetering en de verduurzaming van bedrijventerreinen.

In Zeeland werken we aan een schone, gezonde en veilige leefomgeving. In het Milieuprogramma 2023-2027 staat wat we willen bereiken en hoe we dat gaan doen. Daarbij voeren we niet alleen acties uit die direct op milieu gericht zijn. Ook bij andere onderwerpen zoals verkeer, economie en landbouw letten we op de effecten op het milieu. Want alles wat mensen doen, heeft invloed op de natuur en onze leefomgeving. 

We werken hierin nauw samen met onze omgevingsdiensten en andere partijen, zodat we samen de doelen kunnen behalen. 

Maatschappelijk effect
In 2030 is de milieukwaliteit van de fysieke leefomgeving beschermd en versterkt. 

Met het milieuprogramma (2023-2027) ontwikkelen wij de monitoring en verantwoording hiervan. De resultaten worden jaarlijks in een monitoringsrapportage opgenomen. Deze wordt ter informatie met de Staten gedeeld. 

Met de herijking van het 'Toekomstbeeld Bestemming Zeeland 2030' naar 2035, zullen naar verwachting nieuwe doelindicatoren worden benoemd voor de doelen voor recreatie en toerisme.