8 Programma Energie op klimaat!

Het klimaat verandert. Dit wordt jaarlijks bevestigd door het klimaatpanel van de VN (IPCC) en de klimaatscenario’s van het KNMI. De temperatuur op aarde stijgt: dit komt door de toename van broeikasgassen in de lucht. Klimaatverandering heeft grote gevolgen voor mens, natuur en milieu. Daarom nemen we maatregelen. Maatregelen om klimaatverandering te beperken door over te gaan op schone energie (energietransitie). Maatregelen om ons aan te passen aan het veranderende klimaat (klimaatadaptatie). En maatregelen om voldoende bruikbaar zoet water te behouden in Zeeland (zoetwatersituatie). 

De Provincie Zeeland voert haar klimaatbeleid en watertaken uit via het uitvoeringsprogramma “Energie op Klimaat!”. 

Op Europees én nationaal verband is afgesproken om de CO2-uitstoot te beperken. De Provincie neemt haar verantwoordelijkheid om het Zeeuwse aandeel van deze wereldwijde opgave te behalen. Zo dragen we bij aan de wereldwijde en landelijke klimaatdoelen én om een aantrekkelijke vestigingslocatie te zijn en blijven. De uitdaging is om grondstoffen slimmer te gebruiken, omdat ze niet oneindig zijn en ook op kunnen raken. Daarnaast moeten we veel meer energie duurzaam opwekken, energie en water besparen en willen we de ontwikkeling naar een circulaire economie bevorderen. Een economie waarin we meer hergebruiken en minder afval overhouden. De weg naar een groene economie biedt veel kansen voor Zeeland, maar vraagt ook een grote inzet. Zowel van ons als van de Zeeuwse partners. In 2026 hebben wij extra aandacht voor de oplossingen voor netcongestie en de zoetwatersituatie in Zeeland. Bij netcongestie is er teveel elektriciteit op hetzelfde moment op één plek in het netwerk, waardoor het vol raakt. 

Ondanks het terugdringen van de CO2-uitstoot en het beperken van klimaatverandering, is klimaatverandering al gestart en niet meer terug te draaien. De klimaatveranderingen zijn ondertussen steeds merkbaarder. De verwachting is dat we vaker te maken krijgen met extremere vormen van droogte, hitte en wateroverlast. En daarnaast te maken hebben met de stijgende zeespiegel met een grotere kans op overstromingen. Om een goede leefomgeving te behouden moeten we ons daaraan aanpassen. 

De kans op lange droge periodes wordt steeds groter. Dat is een probleem en een uitdaging voor heel Nederland en ook daarbuiten. In Zeeland is het extra ingewikkeld. Zeeland heeft namelijk maar een kleine verbinding met het zoete rivierwater. Daarnaast wordt het water op de lange termijn steeds zouter door het omringende zeewater en zoute grondwater. Daarom is voor Zeeland een eigen toekomstplan gemaakt. 

De opgaven ten aanzien van energietransitie, klimaatadaptatie en water zijn uitgewerkt in verschillende regionale Zeeuwse strategieën. Ook (wettelijke) watertaken zijn verantwoordelijkheid van de Provincie Zeeland. De uitvoering hebben wij vormgegeven in het programma Energie, Klimaat en Water. 

• Opbrengst windenergie (op land): 700 MW in 2030 en zonne-energie: 1.000 MW in 2030.
• Toewerken naar een energiemix, inclusief kernenergie.
• Helpen met uitvoering SDR-regioplan 2030-2050 ten behoeve van een klimaatneutrale
• Industrie.
• Uitvoeren acties Regionale energiestrategie (RES).
• Bijdrage leveren aan beperken netcongestie.
• Uitvoeren acties Klimaatadaptatiestrategie Zeeland (KasZ).
• Uitvoeren uitvoeringsprogramma Zeeuws Deltaplan Zoet Water.
• Uitvoeren van (wettelijke) taken rond het waterkwaliteit en -veiligheid.
• Bijdrage leveren aan de Zeeuwse Integrale gebiedenaanpak. 

• Regionale Energiestrategie
• Energievisie (na vaststelling in 2025)
• Klimaatadaptatiestrategie Zeeland
• Richtlijn overstromingsrisico's
• Omgevingsvisie
• Zeeuws Deltaplan Zoet Water
• Deltaprogramma
• Voorkeursstrategie Zuidwestelijke Delta
• Zwemwaterrichtlijn
• Kaderrichtlijn Water

Door de CO2 uitstoot te verminderen werken we aan een duurzame Zeeuwse economie en leefomgeving. We passen de leefomgeving en het watersysteem aan, zodat we kunnen omgaan met veranderende (klimaat)omstandigheden. Zo kunnen inwoners en bezoekers van Zeeland leven in een veilige, prettige en klimaatbestendige leefomgeving. Door verschillende maatregelen op elkaar af te stemmen, zorgen we ervoor dat Zeeland goed kan optreden bij dreigende tekorten van zoet water. 

In Zeeland werken we aan het voorkomen van klimaatverandering én het omgaan met de gevolgen van klimaatverandering. We sluiten aan bij de doelstellingen van het Rijk om het Klimaatakkoord van Parijs uit te voeren. Dit betekent een CO2-afname van 55% in 2030 en het einddoel is geen CO2 uitstoot in 2050. 
Voor de energietransitie werken we samen met de Zeeuwse overheden en belangenorganisaties: 

• In de Regionale Energiestrategie (RES) werken we aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving en mobiliteit en de opwek van duurzame energie (zon en wind).
• Voor de verduurzaming van de industrie werken we samen met Smart Delta Resources (SDR) aan de uitvoering van de Cluster Energie Strategie (CES).
• Tot slot werken we met de Zeeuwse overheden en de netwerkbeheerders Stedin, TenneT en Gasunie aan de Energievisie en pMIEK (provinciaal Meerjarenprogramma. Infrastructuur Energie en Klimaat) voor het toekomstbestendig maken van het energiesysteem. 

Het doel van de Klimaatadaptatiestrategie Zeeland (KasZ) is een klimaatbestendig en waterrobuust Zeeland in 2050. Dat betekent dat we werken aan een watersysteem dat minder kwetsbaar is voor klimaatveranderingen. De strategie richt zich op doelen op de lange termijn, maar om die te bereiken moeten nu al maatregelen en keuzes gemaakt worden. De KasZ is een samenwerkingsverband van alle Zeeuwse overheden en belangenorganisaties in Zeeland. Daarnaast is in het Zeeuws Deltaplan Zoetwater een strategie opgesteld om Zeeland weerbaar te maken tegen zoetwatertekorten. 

Binnen de Zuidwestelijke Delta werken we samen met onze partners binnen het Gebiedsoverleg Zuidwestelijke Delta om ons doel van een ecologisch gezonde, veilige en economisch aantrekkelijke delta te kunnen realiseren. Dit doen we aan de hand van de vastgestelde Voorkeursstrategie. 

* Op afzonderlijke onderdelen wordt progressie geboekt. In het totaaloordeel is dit niet zichtbaar. Onder andere door one out, all out principe” van de KRW, voldoet geen enkel waterlichaam aan de deze voorwaarde.

** De gegevens van 2023 in de kerndataset regionale klimaatmonitor zijn deels nog niet beschikbaar.

* In het klimaatakkoord en Zeeuwse uitwerking daarvan zijn doelenstellingen afgesproken voor 2030.

** De gegevens van 2024 in de kerndataset regionale klimaatmonitor zijn deels nog niet beschikbaar.