Uitgaven

5,88%
€ 22.713
x €1.000
5,88% Complete

Inkomsten

2,83%
€ 11.318
x €1.000
2,83% Complete

Saldo

84,04%
€ -11.395
x €1.000

4 Programma Ondernemend Zeeland

Uitgaven

5,88%
€ 22.713
x €1.000
5,88% Complete

Inkomsten

2,83%
€ 11.318
x €1.000
2,83% Complete

Saldo

84,04%
€ -11.395
x €1.000

Inleiding en ontwikkelingen

Terug naar navigatie - Inleiding en ontwikkelingen

Zeeland scoort op dit moment goed als we kijken naar economische cijfers zoals het bruto regionaal product, het werkloosheidscijfer en het inkomen per hoofd van de bevolking. Tegelijkertijd staat de Zeeuwse economie voor grote uitdagingen: de krappe arbeidsmarkt, de gevolgen van de coronacrisis en de transitie naar een klimaatneutrale economie. Onze aanpak richt zich daarom op:

Europa, Rijk en Regio
Om innovatie te stimuleren zijn subsidies nodig (Europees, nationaal en provinciaal). Ook fondsen die geld lenen helpen bij innovatie. Via Impuls Zeeland helpen we startende en innoverende bedrijven in verschillende sectoren. We werken samen met de sector en kennisinstellingen aan de Foodagenda en de Visserij-agenda. Hierdoor versterken we het ondernemerschap op het gebied van landbouw en visserij. We helpen de sector ook met een actieve lobby bij Rijk en Europa. Door deelname aan Europese en landelijke subsidieprogramma’s kunnen we innovatie projecten in Zeeland starten. 

Vestigingsklimaat, talent en kennis
Een gezonde economie heeft een passende infrastructuur voor onderwijs, goed personeel en goede ondernemers nodig. We werken hier aan door het programma Campus Zeeland uit te voeren. Ook werken we aan het oprichten van een Delta kenniscentrum (Delta Climate Center). Zeeuwse bedrijven hebben de komende jaren duizenden arbeidskrachten nodig. De krapte op de arbeidsmarkt maakt dit lastig. Oplossingen zoeken we in het beter gebruik maken van mensen die nu in Zeeland werken. Maar het is ook nodig om mensen van buiten Zeeland voor werk naar Zeeland te halen. Het verbeteren van het imago van Zeeland als plek om te leven, werken en studeren is hiervoor belangrijk.

Innovatie, valorisatie en ontwikkeling
Zeeland heeft een goed klimaat voor vindingrijke ondernemers die innovaties omzetten in concrete producten of diensten. Tegelijk blijven we nog achter bij de rest van Nederland. De innovatiekracht van bedrijven is belangrijk voor de concurrentiekracht van Zeeland. We willen de innovatiekracht van Zeeland sterker maken. Dat is ook belangrijk voor bijvoorbeeld de aanpak van maatschappelijke uitdagingen. 

Transitie naar een duurzame en klimaat-neutrale economie
Voor de Zeeuwse economie zijn vernieuwing en duurzamer maken van sectoren als de industrie, logistiek, landbouw en toerisme belangrijk. Het programma “Energie en Klimaat!” in de jaarrekening beschrijft hoe we dit gaan doen. In dit hoofdstuk beschrijven we onderwerpen als circulaire en biobased economie. Met een circulaire economie bedoelen we een economie waarbij we materialen steeds opnieuw gebruiken. Bij een biobased economie gebruikt men vooral natuurlijke materialen van planten of dieren. We werken bijvoorbeeld aan het sluiten van kringlopen van materiaal in onze regio en we kijken naar hoe de waarde van materialen goed kan blijven.

Speerpunten

Terug naar navigatie - Speerpunten

Het versterken van de regionale economie doen we door in te zetten op:

Europa, Rijk en Regio:

  • Deelname aan de Europese programma’s OP Zuid, POP 3, Interreg Vlaanderen-Nederland en het Straits Comité (voorheen Interreg Twee Zeeën) en Interreg B en C: we willen de mogelijkheden van deze programma’s maximaal benutten voor Zeeland.
  • Voorbereiding en inzet Zeeland voor Toekomstig Cohesiebeleid na 2020 (samenwerking in Zuid-verband, IPO, met Vlaanderen).
  • Verschillende organisaties te ondersteunen die onderdeel uitmaken van de economische basisinfrastructuur. Bijvoorbeeld NV Economische Impuls Zeeland, EN-Zuid, het Roosevelt Institute for American Studies, Dockwize en Economic Board Zeeland.

Vestigingsklimaat, talent en kennis:

  • Het versterken van het imago van Zeeland als regio om te leven en te werken. Het behouden van het sterke imago als toeristische bestemming.
  • Samen met publieke en private partners (ondernemers, onderwijsinstellingen en overheden) te zorgen dat de arbeidsmarkt voldoende goed gekwalificeerde arbeidskrachten biedt. Zo kunnen we voldoen aan de vraag van de Zeeuwse werkgevers.
  • Het realiseren van Campus Zeeland, met focus op de thema’s water, energie en voedsel.
  • De Onderwijs- en kennisinfrastructuur op het gewenste niveau te houden.

Innovatie, valorisatie en ontwikkeling:

  • Het verstevigen en uitbouwen van het regionale innovatie-ecosysteem en uitvoering te geven aan het Investeringsfonds Zeeland BV.
  • Het realiseren en versterken van Kennis- en Innovatienetwerken binnen iedere Zeeuwse economische sector.
  • De concurrentiepositie te verbeteren en werkgelegenheid te behouden.

Transitie naar een duurzame en klimaatneutrale economie:

  • Verduurzaming industrie (zie programma "Energie op klimaat!").
  • Verandering naar een circulaire en biobased economie door het sluiten van kringlopen en het benutten van groene grondstoffen.

Reguliere taken

Terug naar navigatie - Reguliere taken

De Provincie zet zich in voor een sterke regionale economie en duurzame economische groei. Om dit te bereiken werkt de Provincie aan het vestigingsklimaat voor bedrijven en werknemers. Een sterke regionale economie kan niet zonder kennis en innovatie. De Provincie zorgt daarom voor goede randvoorwaarden en samenwerking met onderwijs- en onderzoeksinstellingen.

Maatschappelijk effect

Terug naar navigatie - Maatschappelijk effect

De Provincie Zeeland zet in op versterking van de Zeeuwse economie. Concreet betekent dit:

  • Het versterken van de innovatiekracht van het Zeeuwse bedrijfsleven.
  • Het verhogen van het Bruto Regionaal Product en daarmee het welzijn van de Zeeuwen.
  • Voldoende werkgelegenheid én voldoende arbeidsaanbod op alle niveaus (van laaggeschoold tot wetenschappelijk) Groei van de regionale innovatiekracht met focus op de Zeeuwse economische sectoren.
  • Een sterk imago van Zeeland dat ervoor zorgt dat mensen hier graag komen leven werken en ondernemen.
  • Inzet op maatregelen om negatieve effecten van corona voor het midden- en kleinbedrijf te beperken.

Doelstelling

Terug naar navigatie - Doelstelling

Doelstelling

Terug naar navigatie - Doelstelling

Concurrentiepositie logistiek

Terug naar navigatie - Concurrentiepositie logistiek

Omschrijving (toelichting)

De logistieke sector bevindt zich in een groot veranderingsproces, door energietransitie, digitalisering, robotisering, datamanagement enz. De provincie ondersteunt waar mogelijk bedrijven bij deze opgaven en het implementeren van deze ontwikkelingen in hun bedrijfsvoering. Doel is dat de Zeeuwse logistieke sector hun marktpositie behoudt.

Kwaliteit (indicator)

O

Kwaliteit (toelichting)

Dit is een continu proces. Op diverse manieren bereiken we dit. We ondersteunen Zeeland Connect.  We zijn aangesloten bij de goederen vervoer corridor Zuid en werken met de partners van dit samenwerkingsverband (provincies Noord-Holland, Zuid-Holland, Noord-Brabant, de havenbedrijven North Sea Port, HBR, HVA , Moerdijk en enkele Ministeries aan de logistieke opgaven.

Acties

Arbeidsmarkt

Terug naar navigatie - Arbeidsmarkt

Omschrijving (toelichting)

Samen met publieke en private partners (ondernemers, onderwijsinstellingen en overheden = triple helix partijen) zorgen dat de arbeidsmarkt voldoende goed gekwalificeerde arbeidskrachten biedt. Zo kunnen we voldoen aan de vraag van de Zeeuwse werkgevers. Hiervoor scherpen we het Aanvalsplan Arbeidsmarkt verder aan en voeren we deze in samenwerking met de triple-helix-partijen uit.

Kwaliteit (indicator)

G

Kwaliteit (toelichting)

Lopende ontwikkeling. we onderhouden rondom de diverse arbeidsmarktopgaven gestructureerd en zeer regelmatig contact met de bij de Zeeuwse arbeidsmarkt betrokken partijen en partners. De verdere aanscherping van het Aanvalsplan is hierbij een gezamenlijk aandachtspunt wat mede wordt ingekleurd door de aankomende plannen van het Rijk over de samenwerking op de arbeidsmarkt in de regio's. 

Acties

Concurrentiepositie Food

Terug naar navigatie - Concurrentiepositie Food

Omschrijving (toelichting)

  • Eind 2023 is de concurrentiepositie in de aquacultuursector versterkt.
  • Eind 2023 is de werkgelegenheid in de visserij en aquacultuursector minimaal op hetzelfde niveau.

NB: acties met betrekking tot ‘landbouw ‘staan in het programma "Balans in landelijk gebied".

Kwaliteit (indicator)

G

Kwaliteit (toelichting)

Onze concurrentiepositie in de aquacultuursector is sterk. Als het gaat om binnendijkse aquacultuur vervult Zeeland nog altijd een koppositie in Nederland. Gesprekken met potentiële nieuwe ondernemers zijn gaande. De werkgelegenheid in de visserij en aquacultuursector zal de komende jaren naar verwachting niet toenemen. Dit als gevolg van de saneringsronde die plaatsgevonden heeft in de kottervisserij.

Acties

Concurrentiepositie Zeeuwse ondernemers

Terug naar navigatie - Concurrentiepositie Zeeuwse ondernemers

Omschrijving (toelichting)

Doel is om werkgelegenheid en bedrijven te behouden. Dit doen we door de economische structuur te verbeteren, gericht op acquisitie, regionale samenwerking en versterken innovatiekracht.

Kwaliteit (indicator)

G

Kwaliteit (toelichting)

Vanwege het gebrek aan geschikte bedrijventerreinen kunnen projecten die zeer interessant kunnen zijn voor Zeeland nagenoeg geen ruimte vinden met als gevolg dat deze investeringen elders in het land of in Europa plaats vinden. Vanuit Zeeuws perspectief is dit een ongewenste ontwikkeling. De in 2023 afgekondigde netcongestie vertraagt daarbij de economie in Zeeland stevig en ondermijnt onze internationale concurrentiepositie. Dit geldt ook voor uitbreidingsinvesteringen voor bestaande bedrijven en de gewenste energietransitie die daarbij plaats moet vinden. Ook hierbij is ruimte essentieel.

De acquisitie door Impuls Zeeland heeft in 2023 twee nieuwe bedrijven voor Zeeland opgeleverd. Hiermee was 20 FTE werkgelegenheid gemoeid. Het totaal geïnvesteerd vermogen door deze bedrijven bedroeg € 3.800.000. 

De acquisitiestrategie is (in lijn met provinciaal en landelijk beleid) gewijzigd van “volume to value” met bedrijven die zich richten op vernieuwende, duurzame technologie of industrie en daarmee een aanvulling zijn op het innovatie-ecosysteem in Zeeland. Impuls Zeeland richt zich zoveel als mogelijk op de bedrijven met de meeste waarde voor het Zeeuwse innovatie-ecosysteem. Dat maakt dat Impuls Zeeland scherper aan de wind vaart met hun keuzes en dus niet op alle aanvragen voor bedrijfsvestiging inspeelt.

Acties

Campus Zeeland

Terug naar navigatie - Campus Zeeland

Omschrijving (toelichting)

De Zeeuwse economie is op termijn versterkt en innovatiever geworden. Dit doen we door realisatie van Campus Zeeland, de (economische) kennis- en innovatienetwerken door te ontwikkelen en te versterken, programma’s en projecten, en door behoud en versterking van onderwijs en onderzoek van PO - WO in Zeeland. De kernopgave van Campus Zeeland is gericht op het vergroten van de innovatiekracht van Zeeland & te zorgen voor een toekomstbestendige economie waarin jonge, goed opgeleide mensen het bedrijfsleven versterken.

Kwaliteit (indicator)

G

Kwaliteit (toelichting)

Doorlopende activiteit. Naar aanleiding van het coalitieakkoord 2023 – 2027 ‘Met Zeeland, voor Zeeland!’ (en eerder ook vanuit stuurgroep Campus Zeeland op basis van n.a.v. een evaluatie door Berenschot (2021) en het hieruit voortkomende advies van BCI (2021), wordt, samen met partners uit het veld, gewerkt aan de ontwikkeling van een nieuwe strategische onderwijsagenda voor Zeeland, de Campus ontwikkeling en de versterking van de Kennis- en Innovatienetwerken. 

Acties

Innovatie infrastructuur en - fondsen

Terug naar navigatie - Innovatie infrastructuur en - fondsen

Omschrijving (toelichting)

Eind 2023 zijn er nieuwe innovaties verwezenlijkt en is vergroting van de concurrentiekracht van bedrijven in Zeeland tot stand gekomen. Op basis van Wind in de zeilen vergroot het Rijk haar inbreng in het Investeringsfonds Zeeland (AGIO-storting). Hierdoor is het investeringsvermogen vergroot. Jaarlijks stort het Rijk € 5 mln (2020-2023). 

Kwaliteit (indicator)

G

Kwaliteit (toelichting)

Naast de bijdrage aan het Zeeuwse investeringsfonds hebben ook de Europese subsidieprogramma's (Interreg Vlaanderen-Nederland, OP Zuid en Just Transition Fund/JTF) geleidt tot nieuwe innovaties waarmee zowel de concurrentiekracht als de innovatiekracht van bedrijven (en daarmee de innovatie-infrastructuur) is versterkt.

Acties

Marketing en Imago

Terug naar navigatie - Marketing en Imago

Omschrijving (toelichting)

Een sterker Zeeuws imago helpt bij het aantrekken van toeristen, arbeidskrachten, inwoners, studenten en nieuwe bedrijven. Doel is het herpositioneren van het Zeeuwse imago zodat mensen Zeeland meer en eerder gaan overwegen als plek om te recreëren, verblijven, leven, wonen, werken en studeren.

Kwaliteit (indicator)

G

Kwaliteit (toelichting)

Het herpositioneren van het Zeeuwse imago zodat mensen Zeeland meer en eerder gaan overwegen als plek om te recreëren, verblijven, leven, werken en studeren. Dit blijft nog steeds een belangrijke opgave. Een sterker Zeeuws imago helpt bij het aantrekken van toeristen, arbeidskrachten, inwoners en nieuwe bedrijven. De beoogde oprichting van een organisatie voor regiomarketing in 2021 is niet doorgegaan. De uitvoering van de regiomarketing blijft zodoende tot dit moment voortgezet worden binnen de Provinciale organisatie. Een team van gespecialiseerde medewerkers werkt hier vanuit een gemeenschappelijke basis aan (merk- en marketingstrategie etc.). Zij werken aan de positionering van Zeeland vanuit een samenhangende visie op het toepassen van technologie en het gebruik van data, gebruik makend van de vastgestelde positionering Shaping the future delta.

Acties

Circulaire economie

Terug naar navigatie - Circulaire economie

Omschrijving (toelichting)

We realiseren circulaire verdienmodellen. We stimuleren bedrijven, kennis- en onderwijsinstellingen tot het ontwikkelen en testen van circulaire en biobased productiemethodes, efficiënt grondstoffengebruik én circulair ontworpen producten en verdienmodellen. Dit leidt tot verdergaande samenwerking waarbij ketens worden verkort en grondstoffen uitgewisseld én nieuw ontwikkelde circulaire productiemethodes zijn opgeschaald. Ondersteunend hieraan stimuleren we de omslag naar hernieuwbare grondstoffen én verminderen we de vraag naar primaire grondstoffen door het stimuleren van hergebruik van producten en grondstoffen.

Kwaliteit (indicator)

G

Kwaliteit (toelichting)

We hebben de stand van zaken rond circulaire verdienmodellen bij Zeeuwse ondernemers in beeld gebracht. Op gebied van kennisontwikkeling en -deling hebben we stappen gezet, o.a. door het aansluiten bij het Nationaal Programma Circulaire Economie in IPO-verband, het geven van een vervolg aan de Whitepaper CBCI (over wet- en regelgeving) en het verzelfstandigen van Kennis en Innovatienetwerk circulair bouwen, waar meer dan 70 organisaties, bedrijven en gemeenten zijn aangesloten.
We hebben actief met gemeenten meegedacht over het schrijven van hun aanpak circulaire economie, en we hebben o.a. via een subsidieverlening gezorgd dat de succesvolle aanpak “Groene Chemie, Nieuwe Economie” een vervolg heeft gekregen om onze industrie te helpen overstappen op circulaire en biobased grondstoffen.

Acties

Trendindicatoren

Terug naar navigatie - Trendindicatoren
Trendindicatoren 2019 2020 2021 2022 2023
Beroepsbevolking 197.000 197.000 197.000 199.000 200.000
Saldo in- en uitgaande pendel -16.900 -16.900 -11.000 -11.000 nnb
Hoog opgeleide beroepsbevolking 53.000 53.000
Zeeuws-Vlaanderen 21% 24% nnb
Overig Zeeland 28% 28% nnb
Spanningsindicator vraag/aanbod arbeidsmarkt 3,58 2,26 4,49 (zeer krap) 6,52 (zeer krap) 7,50 (medio 2023) (zeer krap)
Huishoudensinkomen (gemiddeld) 40.400 40.400. 45.400 45.700 49.500

Doelindicatoren

Terug naar navigatie - Doelindicatoren
Doelindicatoren Indicator Stand 2020 Stand 2021 Stand 2022 Stand 2023 (medio 2023) Streefwaarde 2024 Einddoel
Werkloosheid (Arbeidsmarkt in Zicht Zeeland) 3% 3% 3% 3% 3% 3%
Werkgelegenheid (LISA/CBS) 184.500 188.700 198.900 198.900 198.000 185.000
Werkgelegenheid groei in % (LISA/CBS) % bruto arbeidsparticipatie (werkgelegenheid) ten opzichte van de totale beroepsbevolking in de leeftijd van 15–75 jaar (conform CBS-definitie) 0,3% 2% 5% 0% -1% 0,5% p.j.
Economische groei in % * (CBS/Zeeuws Economisch Bericht) 1,5% 1,5% p.j.
Overig Zeeland 6,00% 5,00% -0,10%
Zeeuws-Vlaanderen 9,00% -3,00% -7,00%
Innovatie Index Moderate innovator Moderate innovator Moderate innovator Moderate innovator Moderate innovator (EU Regional Innovation Scoreboard)
Nieuwe bedrijfsvestigingen via Impuls 5 5 2 5 5 per jaar (trend van volume to value)

Wat mag het kosten?

Terug naar navigatie - Wat mag het kosten?
(Bedragen x € 1.000)
Doelstelling Begroting 2023 Wijziging 2023 Begroting na wijziging 2023 Rekening 2023 Restant
Lasten
040101-Arbeidsmarkt 497 119 616 648 -32
040102-Concurrentiepositie food 354 - 354 324 30
040103-Concurrentiepositie Zeeuwse ondernemers 2.643 252 2.895 2.834 61
040104-Campus Zeeland 808 8 816 708 108
040105-Innovatieinfrastructuur en - fondsen 5.689 222 5.911 5.783 128
040106-Marketing en Imago 940 445 1.384 1.396 -12
040107- Circulaire economie 1.252 -583 669 610 59
040108-Concurrentiepositie logistiek 2.377 -2.121 256 211 45
049999-Ambtelijke inzet 5.479 -2.847 2.632 2.666 -34
Totaal Lasten 20.039 -4.505 15.533 15.180 353
Baten
040101-Arbeidsmarkt - 2 2 19 -17
040105-Innovatieinfrastructuur en - fondsen 616 780 1.397 1.425 -28
Totaal Baten 616 782 1.399 1.444 -45
Gerealiseerd saldo van baten en lasten 19.423 -5.287 14.134 13.736 398
Onttrekkingen
980499 Bestemmingsreserves-Pr.4 6.582 3.293 9.874 9.874 -
Toevoegingen
980499 Bestemmingsreserves-Pr.4 1.765 5.768 7.533 7.533 -
Mutaties reserves -4.817 2.475 -2.341 -2.341 -
Resultaat na bestemming 14.606 -2.812 11.793 11.395 398