Toelichting op het overzicht van baten en lasten

Analyse Begrotingsverschillen

010101 Waterdunen
In 2024 zijn de laatste werkzaamheden voor het groot project Waterdunen afgerond. Met het afronden van de werkzaamheden is de finale afrekening opgemaakt. Doordat er zich in de afrondingsfase weinig financiële risico’s hebben voorgedaan en door sturing op beheersing van risico’s is het project afgesloten met een overschot op het projectbudget van circa € 2,7 miljoen.

010102 Natuurpakket Westerschelde (NPW)
Per saldo zijn lasten en baten (onttrekking aan vooruit ontvangen Rijksmiddelen) aan elkaar gelijk. In de Meerjarenkostenraming (MJKR) NPW 2024 was begroot om € 8,17 miljoen uit te geven, waarvan bij de 3e ronde budgetbewaking reeds € 3,40 miljoen is doorgeschoven naar 2025, zodat per saldo € 4,77 miljoen resteerde. Uiteindelijk is er over 2024 per saldo € 4,26 miljoen uitgegeven. Dit komt onder meer door positieve grondresultaten, een hogere bate op de resterende uitstaande rijksmiddelen  en omdat de realisatie van diverse deelprojecten in het Grenspark Groot Saeftinghe doorschuiven naar 2025. 

010206 Stikstof
Door de ontvangen Rijksfinanciering kan een deel van de beschikbare middelen beschikbaar blijven als voorfinancieringsbudget voor maatregelen in het landelijk gebied. De opgave blijft groot en daarom wordt voorgesteld om € 0,28 mln opnieuw beschikbaar te stellen in 2025.

Analyse Begrotingsverschillen

020102 Kwaliteitskust: recreatie en vrije tijd
De Regio Deal Zeeuwen zelf aan zet (Zeeuws Vlaanderen) kende formeel een looptijd tot en met 2024. Provincie Zeeland voerde binnen deze Regio Deal projectleiding op fiche 'Vernieuwing Landbouw'. Dit is een project dat al meerdere jaren loopt, en net niet afgerond geweest is in 2024. Begin 2025 zal het project zowel inhoudelijk als financieel afgerond worden onder de vlag van voornoemde Regio Deal.

020103 Milieu: goed woon- en werkklimaat
De onderbesteding op deze doelstelling wordt veroorzaakt door de meeropbrengst op BRIKS leges en de lagere afrekeningen op materiele budgetten van de RUD.

020104 Law Delta
Verschil wordt veroorzaakt door een afrekening van de Specifieke Uitkering (SPUK) fiche 1G haven en industrie.

020301 Ruimtelijke kwaliteit: wonen
De onderbesteding op de doelstelling wonen wordt veroorzaakt door een aantal activiteiten. We lichten de belangrijkste afwijkingen toe:

Procesondersteuning regionale programmering: dit budget is (deels) ingezet voor het opstellen van het KOWZ en het opstellen van het voorstel en de evaluatie van de regelingen 'wonen in het buitengebied'.  Aangezien deze opdrachten doorlopen in 2025 is niet het volledige budget besteed in 2024. 

Procesgeld ruimtelijke arrangementen: dit budget hebben we ontvangen vanuit het Rijk via het Provinciefonds. Het is gelabeld voor ondersteuning van het proces van de ruimtelijke arrangementen en het Novex gebied. Ook deze activiteiten lopen door in 2025.  

Woondeal/Woonagenda: met het oog op de uitvoering van de woondeal en ter voorbereiding van de nieuwe wet regie werken we aan de ondersteuning van gemeenten met kennis en informatie (o.a. woonmonitor). Ook hebben we voorbereidingen getroffen om te komen tot een nieuwe subsidieregeling en de actualisatie van de verordening. Deze werkzaamheden worden in 2025 vervolgd en opgepakt, waardoor het budget niet volledig besteed is in 2024. 

Cofinanciering Woningbouwimpuls: voor de cofinanciering van succesvolle WBI en VHF aanvragen is in de Najaarsnota 2022 een reservering opgenomen. Kapelle, Sluis en Terneuzen hebben met succes een aanvraag gedaan bij de Rijksregelingen WBI en VHF. GS heeft middels een brief per project een cofinanciering van € 200.000 toegezegd aan de gemeenten Kapelle, Sluis en Terneuzen. Hiervoor is € 600.000 gereserveerd in de begroting en ligt dan ook een verplichting onder. 

Het verzoek is om de bovenstaande beschikbaar gestelde incidentele middelen opnieuw in te zetten voor 2025.

Analyse Begrotingsverschillen

030101 Realisatie natuurnetwerk
Het saldo op deze doelstelling wordt vooral verklaard door een grotere winst op de verkopen grondbank ten opzichte van de laatste bijstelling van positief  € 0,92 miljoen.  en een snellere realisatie van het Natuurnetwerk Zeeland waarvan de hogere lasten, € 0,254 miljoen, worden gedekt uit de reserve Natuur (zie ook doelstelling 980399). Daarnaast is er een saldo van 0,1 miljoen. gerealiseerd bij het Kavelruilbureau omdat een aantal transacties niet meer in 2024 konden worden afgerond en de lasten, conform de voorschriften in 2025 moeten worden verantwoord.

030102 Natuurbeheer en natuurbescherming
In 2024 kon door het ontbreken van cofinanciering vanuit Waterschap een geplande openstelling voor categorie water niet doorgaan. Voor de openstelling 2025 is dit wel gelukt maar is een lager bedrag aangevraagd van wege de korte voorbereidingstijd. De verplichting om bij te dragen aan de KRW, zoals vastgelegd in het GLB-NSP blijft staan, daarom wordt voorgesteld om € 400.000 over te hevelen naar 2025 tot en met 2028 (€ 100.000 per jaar).  Daarnaast resteren er middelen op het natuurbeheer. De verwachting is dat de kosten voor beheer door de groei van de Natuurontwikkeling de komende jaren zal stijgen.

030103 Natuurherstel
In 2024 is er fors meer gedaan aan natuurherstel, met name vanuit de van het Rijk ontvangen SPUK middelen, zoals Programma Natuur fase 1 en 2. De uitvoering van de werkzaamheden verliepen sneller dan bij de 3e ronde budgetbewaking was voorzien, waardoor er meer lasten (€ 300.000) in 2024 moesten worden verantwoord. Bij de 3e ronde is het budget met € 1 miljoen. verlaagd en toegevoegd aan de algemene middelen.

030105 Natuurbeleving: verbreding en verbinding
Als gevolg van een capaciteitsknelpunt zijn projecten in het kader van natuurinclusief later gestart dan voorzien. Daarom wordt voorgesteld € 400.000 van de incidentele middelen over te hevelen naar 2025.

030106 Een volhoudbare landbouw
In 2024 is veel tijd en energie gestoken in het uitwerken en aanvragen van koplopersmaatregelen voor het Gebiedsprogramma, waardoor reguliere bestedingen enigszins uitgebleven zijn. Daarnaast zijn de gereserveerde middelen voor de innovatievouchers in Walcheren niet volledig besteed.

Analyse Begrotingsverschillen

040101 Arbeidsmarkt
We hebben gezien dat projecten en initiatieven op gebied van Arbeidsmarkt vertraging oplopen door het gebrek aan personele capaciteit bij de aanvragers om tot een compleet subsidieverzoek te komen binnen de daarvoor geplande periode in 2024. De krapte op de Zeeuwse arbeidsmarkt is voelbaar in elke organisatie.

040102 Concurrentiepositie food
De onderbesteding wordt deels veroorzaakt door minder initiatieven vanuit de markt passend binnen onze beleidsdoelstellingen en deels door de beschikbaarheid van (tijdelijke) subsidiemogelijkheden binnen regelingen als OPZuid en Zeeland in Stroomversnelling (Aanjaaggelden). Ook in 2024 zijn meerdere initiatieven op het gebied van visserij en food met behulp van deze bronnen gerealiseerd.

040103 Concurrentiepositie Zeeuwse ondernemers
Voor 2024 was rekening gehouden met kosten voor een initiatief op het gebied van Familiebedrijven. Dit is uiteindelijk niet meer tot uitvoering gekomen in 2024, waardoor er sprake is van een onderbesteding.

040104 Campus Zeeland
De onderbesteding op deze doelstelling kent meerdere oorzaken. Enerzijds zijn acties en doelen gerealiseerd tegen lagere kosten voor de Provincie. Twee subsidietoekenningen zijn lager uitgevallen zijn dan aanvankelijk ingeschat. Anderzijds vraagt de totstandkoming van de nieuwe Strategische Onderwijsagenda wat langer tijd dan verwacht. Deze zal in 2025 verder afgerond en vastgesteld worden.

040105 Innovatie-infrastructuur en -fondsen
In 2024 zijn diverse subsidieregelingen opengesteld geweest (OPZuid, Aanjaaggelden Zeeland in Stroomversnelling en NSP LEADER), waarvan de subsidielasten voor 2024 uiteindelijk lager uitvielen dan aanvankelijk ingeschat.  Daarnaast was 2024 het eerste echte opstartjaar voor de Regio Deal NSPD, en daarbij behorende projecten. De subsidielasten voor openstellingen van voornoemde regelingen en de Regio Deal-projecten worden in 2025 verwacht en verantwoord.

040106 Marketing en Imago 
In de Najaarsnota 2024 zijn incidenteel middelen beschikbaar gesteld voor de realisatie van een boekingsmodule voor accommodaties op Zeeland.com. De eerste stappen zijn gezet. De lasten om de boekingsmodule af te ronden, operationeel te houden en onder te brengen bij de marketingorganisatie i.o., zullen grotendeels vallen in 2025. Hiervoor zijn reeds verplichtingen aangegaan. Het verzoek is de daartoe beschikbaar gestelde incidentele middelen her te bestemmen voor 2025.

040107 Circulaire economie
De onderbesteding op doelstelling circulaire economie is tweeledig. Enerzijds zijn acties en doelen gerealiseerd tegen lagere kosten. Anderzijds zijn in 2024 minder kosten gemaakt in het kader van (projectgroep) Vitaal Sloe- en Kanaalzone (VS&K) dan aanvankelijk ingeschat. De Provincie beheert de financiën van deze projectgroep. In 2025 zullen de werkzaamheden voor VS&K samen met projectpartners voortgezet worden.

Analyse Begrotingsverschillen

050101 Doelmatig en doeltreffend beheer (water)wegen
De overbesteding is voornamelijk toe te schrijven aan een aantal spoedherstelmaatregelen. Vanwege de urgentie en de risico’s zijn de volgende werkzaamheden uitgevoerd:

• Damse Vaart: Een herstelmaatregel is uitgevoerd om verdere verslechtering en veiligheidsrisico’s te voorkomen.
• Vervanging van voegovergangen N661: De initiële kostenraming is overschreden door extra kosten, zoals noodzakelijke asfalteringswerken.
• Renovatie N686 Buthbrug: Extra werkzaamheden zijn uitgevoerd voor de renovatie.
• Onderhoud Schroebrug: Ingrijpend onderhoud was nodig, waarbij een slijtlaag is vervangen.
• Werkzaamheden N286 bij de 3e aansluiting Tholen: Extra werkzaamheden waren benodigd.
• Planmatig onderhoud Drie Klauwen: Dit onderhoud is een jaar naar voren geschoven, wat resulteert in lagere lasten in 2025.

050102 Bereikbaarheid voor de mensen
Vanwege de verlenging van de concessie en bijbehorende afspraken is er conform de normale systematiek bevoorschot aan Connexxion. Extra reserveringen voor hogere indexatie bleken niet nodig. Eind 2025 zal de afrekening over 2024 met Connexxion plaatsvinden, waarbij we de totale balans over 2024 kunnen opmaken. 

050103 Verbetering verkeersgedrag verkeersdeelnemers 
In 2024 gestarte projecten zijn niet geheel in 2024 afgerond, waardoor nog niet de gehele facturering in 2024 heeft plaatsgevonden.

050105 Wegeninvesteringen
De beschikbaar gestelde voorbereidingsmiddelen voor de Randweg Oud-Vossemeer zijn beperkt benut, omdat de inzet in 2024 vooral heeft plaatsgevonden met eigen capaciteit.

050107 Uitvoering slimme mobiliteit
In het eerste kwartaal van 2024 zijn de stappen voor de uitvoering van de Regionale Mobiliteitsstrategie opnieuw bepaald. Door de gefaseerde aanpak, met eerst een zorgvuldige voorbereiding, zijn de kosten in 2024 lager uitgevallen. Daarnaast hebben vertragingen geleid tot lagere kosten voor het Living Lab Slimme Mobiliteit en de Mobiliteitscentrale. Het verzoek is om de beschikbaar gestelde incidentele middelen opnieuw in te zetten voor 2025.

Analyse Begrotingsverschillen

060101 Toekomstbestendige culturele infrastructuur 
De onderbesteding kent grofweg twee oorzaken: project Erfgoed Deal Landfront Vlissingen kende een opstart in 2024, maar zal in 2025 verder tot uitvoering komen. Daarnaast is in 2024 ingezet op het opwerken van de ondersteuningsorganisatie(s) Cultuur & Erfgoed, in lijn met de ontwikkelagenda 2022-2024 en in aanloop naar de recent vastgestelde Uitvoeringsagenda Cultuur & Erfgoed 2025-2032. Dit proces loopt in 2025 nog door, omdat zorgvuldigheid van belang is om alle partijen mee te krijgen.

060102 Cultureel erfgoed 
Voor de uitvoering zijn we afhankelijk van twee factoren: voldoende ambtelijke capaciteit en een sterke erfgoedsector voor de uitvoering. De ambtelijke capaciteit is in de loop van 2024 op orde gebracht. Een aantal uitvoerende erfgoedorganisaties worden intensief begeleid om te komen tot gedegen plannen en een goede subsidieaanvraag in 2025.

060401 Leefbaarheid -brede welvaart, versterking zorginfrastructuur 
De onderbesteding op deze doelstelling kent meerdere oorzaken. Enerzijds zijn acties en doelen gerealiseerd tegen lagere kosten. Anderzijds vraagt de voorbereiding van een aantal activiteiten op het gebied van de leefbaarheidsagenda veel tijd, omdat het netwerk op dit domein opnieuw opgebouwd moet worden. Inzet zal in 2025 onverminderd doorgaan.

060402 Gezond leven 
De onderbesteding is veroorzaakt doordat een subsidie in het kader van het Zeeuws Sportakkoord eind 2024 niet meer verleend is. Deze zal begin 2025 verleend worden. 

Analyse Begrotingsverschillen

070101 Interbestuurlijk toezicht

Het vaststellen van de contante waarden van de voorziening pensioen voormalige bestuursleden wordt in hoge mate bepaald door de marktrente. Die is momenteel laag. Voor het bepalen van de wettelijke tarieven voor waardeoverdrachten/berekenen contante waarden van pensioenaanspraken wordt de door De Nederlandsche Bank gepubliceerde rente genomen die geldt voor verplichtingen met een looptijd van 25 jaar voor toekomstige pensioenen en de rente bij een looptijd van 10 jaar voor reeds ingegane pensioenen. De rente voor toekomstige pensioenen met een looptijd van 25 jaar is vastgesteld op 2,325%. Dit was vorig jaar 2,355%. Door de lagere rekenrente is de toevoeging aan de voorziening hoger dan begroot. 

070104 Signalerend bestuur
De onderschrijding op de lasten is als volgt te verklaren voor deze posten samen: uiteindelijk bleken meer kosten van IPO bureau rechtstreeks toerekenbaar aan andere programma’s en zijn de werkelijke resterende organisatiekosten lager dan begroot. Daarbij is er ook meer compensabele btw doorgeschoven (verantwoord als negatieve last) dan vooraf begroot, met name bij BIJ12. Deze opgave wordt altijd pas na afloop van het boekjaar ontvangen van IPO-BIJ12, zodat een begrotingswijziging niet meer mogelijk is.

070105 Weerbaar bestuur
Ook in 2024 is in gezamenlijkheid gewerkt aan de Zeeuwse norm weerbare overheid. De incidentele impulsgelden (decentralisatieuitkering) van het Rijk ter bevordering van de weerbaarheid van bestuur en het verder versterken van de slagkracht van (kleinere) gemeenten tegen ondermijnende invloeden zijn niet volledig besteed in 2024. De inzet zal in 2025, samen met de Zeeuwse overheden, onverminderd doorgaan. Het voorstel is dan ook de hiervoor niet bestede middelen in 2024 (€ 90.000) her te bestemmen voor 2025. 

Analyse Begrotingsverschillen

080101 Uitvoering klimaatadaptatie en voldoende zoet water
De klimaatadaptatie projecten zijn nog niet gereed voor uitvoering en kunnen conform de voorschriften nog niet in 2024 verantwoord worden. Voorgesteld wordt om € 180.000 over te hevelen naar 2025 en 2026 (€ 90.000 per jaar).

Voor de voorbereiding van zoetwaterprojecten hebben wij middelen van het Rijk benut, wat leidt tot een onderbesteding van onze eigen middelen. Voorgesteld wordt om het restant van de middelen (€725.000) over te hevelen naar 2025, zodat vol ingezet kan worden op de voorbereiding van deze projecten.

080103 Energietransitie

De uitvoering van de energietransitie vordert verder. Een deel van de middelen die zijn bedoeld voor onze jaarlijkse bijdrage aan SDR. SDR heeft dit volledige bedrag in 2024 niet nodig gehad. Deze incidentele middelen reserveren wij om SDR langjarig te kunnen blijven ondersteunen. Daarom wordt voorgesteld om € 65.000 over te hevelen naar 2025. 

Analyse Begrotingsverschillen

900101 Opcenten motorrijtuigenbelasting
Het aantal belastbare auto's en gewicht per auto is sterker toegenomen dan verwacht.

900102 Provinciefonds
Dit verschil wordt veroorzaakt door mutaties uit de decembercirculaire 2024 waaronder decentralisatie uitkeringen voor NPLG, Spreidingswet, Natuurbrandpreventie en Erfgoed deal.

900103 Dividend
In de begroting is het slotdividend 2023 Evides (via GBE Aqua te ontvangen) als bate opgenomen. Dit slotdividend is door GBE Aqua echter verrekend bij de laatste kapitaalstorting die zij hebben opgevraagd. Hierdoor was er een lagere kapitaalstorting nodig in GBE Aqua. 

900104 Saldo van de financieringsfunctie
Er was rekening gehouden dat de € 100 miljoen van het dividend ZEH direct als langlopende leningen uitgezet kon worden. Omdat dit langer duurde dan verwacht hebben deze middelen op de lopende rekening bij de schatkist gestaan tegen een hogere dagrentevergoeding dan de rente op langlopende uitzettingen.  

900106 Onvoorzien inclusief stelposten
De per saldo positieve afwikkelverschillen hebben met name betrekking op onze eigen bijdrage in Europese projecten die niet zijn doorgegaan. Onze eigen bijdragen vallen vrij. 

Analyse Begrotingsverschillen

960101 Personeel
De onderbesteding op Personeel wordt  veroorzaakt door het nog niet volledig benutten van het budget Thuiswerkplek en het Persoonlijk Budget voor Duurzame Inzetbaarheid (PBDI). Deze budgetten dienen beschikbaar te blijven voor personeel en voorgesteld wordt om deze budgetten over te hevelen naar volgende jaren (totaal € 495.000). 
De ambtelijke ondersteuning maakt ook onderdeel uit van deze doelstelling en deze onderbesteding bedraagt € 457.000 en wordt veroorzaakt doordat meer personeelskosten konden worden gedeclareerd bij derden en via Specifieke Uitkeringen.

960102 Huisvesting en facilitaire zaken
De onderbesteding wordt voornamelijk veroorzaakt door lagere energielasten. Door de gerealiseerde energiebesparende maatregelen en de relatief warme winter lag het energieverbruik lager dan verwacht. Naast de lagere energielasten hebben we ook minder uitgaven aan de Abdij. In 2024 is een investeringskrediet aangevraagd voor de herhuisvesting. Uit dit krediet is de aanschaf van meubilair bekostigd, waardoor deze uitgaven niet ten laste zijn gekomen van de Abdij.

960103 ICT
De totale lasten van 2024 vielen hoger uit dan oorspronkelijk ingeschat, voornamelijk door prijsstijgingen in hardware. 

960104 Overige overhead
Bij een aantal aanbestedingen is er vertraging opgetreden omdat eerst marktconsultatie nodig was. De aanbestedingen zijn opgestart en lopen door in 2025. Conform de voorschriften moeten de lasten verantwoord worden in jaar van besteding en daarom wordt voorgesteld € 60.000 over te hevelen naar 2025. 

Analyse Begrotingsverschillen

980399 Bestemmingsreserves-Pr.3
Zie voor deze verklaring doelstelling  030101 Realisatie natuurnetwerk

989099 Bestemmingsreserves-algemene dekkingsmiddelen
Het verschil heeft betrekking op de verplichte activering van directe uren bij de investeringskredieten.

989699 Bestemmingsreserves-overhead
Het verschil betreft de daadwerkelijke realisatie van de bestemmingsreserve groot onderhoud bedrijfspanden. Er is een saldo getrokken op vier verschillende activiteiten. Deze activiteiten vallen binnen verschillende doelstellingen. Bij deze specifieke doelstellingen is geen nadere toelichting gegeven aangezien dit om marginale bedragen gaat op het totale restantbudget van de betreffende doelstelling.